Vajinismus Tedavi Yöntemleri

Vajinismus tedavisi öncesi alınan ayrıntılı bir tıbbi / ailesel öykü ve yapılan basit bir jinekolojik değerlendirme ile önemli ipuçları elde edilebilmektedir. Bu verilere göre tedavilerin düzenlenmesi oldukça değerlidir. Vajinismus tedavi yöntemleri bu jinekolog muayenesinde saptanan vajinismusun düzeyi (hastalığın derecesi), kızlık zarı yapısının durumu ve hastanın telkinlere açık olup olmadığı gibi bilgiler doğrultusunda şekillenir. Ayrıca hastanın ayrıntılı bir tıbbi ve ailesel öyküsü, çocukluk çağı, almış olduğu cinsel bilgiler, yaşamış olduğu cinsel travmalar da vajinismus tedavi yöntemleri için önemli birer rehber niteliğindedir.

 

Sorun genelde psikolojik kaynaklı olabilse de, yapılan bir dakikadan kısa süren jinekolog muayenesi sonucunda kızlık zarı ve vajinanın doğuştan gelen veya sonradan kazanılmış anatomik engellerinde cerrahi girişim şarttır. 

Vajinismus Tedavi Yöntemleri Nelerdir? 

Öncelikle vajinismus tedavisi mutlaka bu konuda uzman bir ekip tarafından gerçekleştirilmelidir. Yapılan her yanlış veya eksik tedavi çiftlerdeki tüm umutları tüketmekte, maddi – manevi pek çok kayıplara yol açmaktadır. O yüzden ilk baştan detaylı bir araştırma yapıldıktan sonra en uygun tedavi merkezi seçilerek ilk adım atılmalıdır. Vajinismus tedavi yöntemleri kişiye göre hastadan hastaya farklılıklar içermektedir. 
 

İstanbul, Ankara ve İzmir’de yer alan, 2003 yılından itibaren hizmet veren kliniklerimizde ilk seansta yapılan basit bir jinekolojik değerlendirme ve görüşme sonucunda, çift için en uygun tedavi yöntemi seçilerek yola çıkılmaktadır.  Günümüzde uygulanan tedavi methodları sayesinde 3-4 gün gibi kısa bir sürede sorunu yenmek mümkündür. 

 

           

 

 

 

Vajinismusta tedavi methodları 11 başlık altında detaylıca ele alınmıştır.

 

 

 

 

 

 

Vajinismus Tedavi Methodları: 

Vajinismus tedavi yöntemlerinden ilki ‘Bilişsel cinsel terapiler’ dir. Vajinismus hastalığına sahip kadınlar genelde vajina ve cinsellikle ilgili ‘bilişsel çarpıtma’ adını verdiğimiz yanlış, kaygı verici, abartılı ve olumsuz inançlara sahiptirler. 
 

Kızlık zarının vajina girişini bir duvar gibi örttüğü, cinsel ilişkinin aşırı acı ve ağrıya sebep olacağı, ilişkide çok fazla kanama ve hatta derin yırtıkların oluşacağı, üç gün boyunca kalça üzerine oturulamayacağı, ilk gece ilişkisi sırasında kilitlenme ile doktora gitmek zorunda kalınabileceği gibi yanlış inanışlar kişilerdeki korku ve kasılmaların ana sebebidir. Tüm bu kaygılar, kadının acıdan korumak için bedeni ve vajinasını kasmasına, böylelikle vajinadan içeri yabancı bir cismin girmesine engel olur. 
 

Bilişsel cinsel tedavilerde en önemli aşama doğru cinsel bilgilendirmedir. Kadın kendi bedeni, kızlık zarı (hymen), klitoris, vajina kanalı, regl döngüsü, yumurtlama, gebelikten korunma, haz gibi birçok konuda doğru bilgilendirme yapılarak zihnindeki bilişsel çarpıtmalar giderilir. Diğer bir ifade ile ‘doğru zannedilen yanlışlar düzeltilir’, eksik ve abartılı inançlarının yerine doğru ve olumlu bilgiler yerleştirilir. Çünkü vajinismus hastalarının pek çoğunun zihninde cinsellikle ilgili yanlış ve abartılı bilgiler vardır. 
 

Vajinismus tedavilerinde kullanılan bir başka tedavi yöntemi de ‘Davranışsal cinsel terapiler’ dir.  Halk arasında ‘vajinismus egzersizleri’ ismi ile de bilinmektedir. Vajinismus tedavisi sırasında cinsel ilişki yasaklanmakta, çiftlerin yalnızca kendilerine önerilen bu tür egzersizleri uygulamaları istenilmektedir.

Davranışsal cinsel terapiler, her vajinismus hastasının evde yapabileceği bazı uygulamaları da içerir. 
 

Bilişsel tedavilerle birlikte uygulanan davranışsal tedavideki amaç; kadının bilişsel yanılmalarının karşılığı olan kasılma, ilişkiden kaçınma, partneri itme, gevşeyememe gibi olumsuz tepkilerinin aşamalı olarak değiştirilmesidir. Bilişsel terapi aşamasında düşünce, davranışsal aşamada ise davranış değişiklikleri yeniden yapılandırılmaktadır.  
 

Davranışsal tedavi bazı egzersizleri içeren bir tedavi protokolüdür. Bunlardan bazıları:
 

Vajinismus hastaları için genital alan vücudun bir parçası değil, tamamen kendi halinde izole bir bölgedir. Dokunulmaması, bakılmaması, her hangi bir müdahaleye maruz bırakılmaması gereken adeta ‘kutsal’ bir bölgedir. Vajinismus tedavisi içinde yer alan ayna egzersizlerindeki amaç; hastanın görmekten ve yüzleşmekten kaçındığı vajina ve genital bölgesi ile tanışmasını sağlamaktır. Ayna egzersizini detaylı şekilde yapan hasta genital bölgesinin bedeninin herhangi bir yerinden farklı olmadığını anlayarak, o bölgeyi aşamalı olarak sahiplenmeye başlar. 
 

Kegel egzersizleri hastaya kontrolü dışında kasılan vajina kaslarını kontrol edebilmeyi öğreten çok önemli bir egzersizdir. Hasta kegel egzersizleri yaparken önce vajinasını küçük tuvaletini tutar gibi sıkıp, sonrasında ise küçük tuvaletini yapar gibi gevşetir. Belli periyotlarla bu kegel egzersizleri tekrarlanır.

Buradaki amaç ‘aşk kasları’ içinde alan ve istemli çalışan PC (PuboCoccygeus) kaslarını doğru şekilde kullanmayı öğrenmektir.

 

Kegel egzersizlerini düzenli yapmak kadının daha kolay orgazm olması, cinsel hazzının arttırılması ve vajina sıkılaşmasında da etkilidir. Cinsel isteksizlik ve idrar kaçırma tedavisinde de kullanılmaktadır. Kegel egzersizinin ayna karşısında yapılması ile vajinal kanalın açılıp kapandığı da görülebilecektir. 

 Masaj Egzersizleri – Sensate Focus 

Vajinismus hastaları genelde partnerleriyle yakınlaşmakla ilgili çekingen ve utangaç davranabilmektedir. Cinselliği vajina ve penisten ibaret görmek gibi bir yanılsamaları vardır. Oysa insan, tüm bedeni ile sevişebilir. Dokunulmak ve dokunmak doğduğumuzdan andan itibaren hepimizin temel ihtiyaçları arasındadır. 
 

Masaj egzersizleri kadının erkeğe, erkeğin kadına sırayla masaj yapmasını içerir. Duygular önemlidir; çiftler arasında haz ve okşama odaklı olmalıdır. Cinsel masaj egzersizleri ‘Sensate Focus’ (okşama egzersizi) olarak da bilinir. 
 

Erotik masaj sırasında çiftlere ihtiyaçlarına göre bir takım önerilerde bulunulur. Süresi, dokunma biçimi, kullanılabilecek yağlar anlatılır. 
 

Tüm bedeni dokunuşlarla uyarılan ve rahatlayan çift, duygusal anlamda daha fazla yakınlaşmış olacaktır. 
 

Masaj sırasında kişiler bedenlerindeki haz noktalarını fark eder ve partnerlerini buna göre yönlendirme imkanı bulurlar. Hatta bedenin haz haritasının çıkarılması bile mümkün olabilmektedir.

 Nefes Egzersizleri

Nefes egzersizleri, doğru nefes alıp vermeyi hastaya öğreterek gevşemeyi, rahatlamayı sağlar. Akciğerler tüm vücudumuzu gevşeten önemli organlardır. Doğru nefes, yavaş ve derin bir diyafram nefesi almakla başlar. Burundan 6-7 saniyede alınan nefes, bir saniye kadar içeride tutulduktan sonra ağızdan ‘mum üfler gibi’ yavaşça verilir. Nefes verirken gevşeyen bedene odaklanılır.

 

Vajinismus tedavilerinde önemli bir başka konu da genital hazdır. Tedavi haz odaklı yürütüldüğü zaman gerçek bir başarı elde etmek mümkündür. Haz için kişinin bedenini tanıması çok önemlidir. 
 

Kişinin bedenini kendi kendine uyararak rahatlatmasına ‘mastürbasyon’ denir. Mastürbasyon bir keşif yolculuğudur. Mastürbasyon ile kadın klitorisini keşfeder, onu kullanmayı öğrenir. Ve böylece ilişkide bedenini nasıl kullanması gerektiğini bilir ve eşini yönlendirebilir. Cinsellikte partnerlerin birbirlerini yönlendirebilmeleri için kendi bedenlerini tanımaları ön koşuldur. Bu da mastürbasyonun önemini ortaya koymaktadır.

 

‘Partnerbasyon’ ise çiftlerin karşılıklı olarak birbirlerine mastürbasyon yapmasına denilmektedir. Mastürbasyon yapmayı öğrendikten sonra eşinin kendisine mastürbasyon yapmasına izin vermesi ve yapılma şeklini öğretmesi bu egzersiz gerçekleştirilir.

Kadın da eşine mastürasyon yaparak erkek bedenine yakınlaşır. Eşine vajinası dışında da zevk ve keyif verebildiğini deneyimler. Partnerbasyon eş tarafından elle boşalma, sürtünerek boşalma (nilüfer çiçeği pozisyonu) veya oral yolla yapılabilir. 
 

Partnerbasyon çiftler için bir çeşitlilik olmakla beraber, cinsellikte yalnızca vajina ve penis birlikteliğine yüklenen anlamı da azaltır. Böylece kişilerin üzerindeki cinsel birleşme odaklı baskı da azalmış olacaktır.

 

Vajinismus; kadının kendi arzusuna rağmen vajina içine eşinin penisi de dahil, yabancı bir cismi alamama hastalığı olarak geçmektedir. Vajinismusta uygulanan parmak ve dilatör (çubuk) egzersizleri vajinayı tanımayı, vajinal kasları yönetmeyi ve vajinal kanala yabancı bir cismi almayı öğretir.

 

Kliniğimizde pek çok hasta tarafından sıkıcı ve itici gelen parmak egzersizleri YOKTUR. Parmak egzersizleri olmadan da kalıcı çözüme kavuşmak mümkündür.  

 

Vajinismus hastalığı büyük oranda psikolojik sebeplere bağlı gelişse de hastaların yüzde 10’unda organik bir problem bulunmaktadır. Bu nedenle tedaviye başlamadan önce bir jinekolog muayenesi son derece önemlidir. 

Genital alana ait, doğuştan gelen veya sonradan kazanılan yapısal problemlerde cerrahi müdahaleler gerekmektedir. 
 

Kızlık zarının sert, yarım ay, bölmeli ya da yüksek kenarlı olması gibi doğuştan gelen durumlar cinsel ilişkiye girmeye engel olabilmektedir. Ayrıca vajina girişinin olması gerekenden dar oluşu, vajinal kistler, bartholin kisti, bartholin absesi ve vajina girişinde aşırı düzeyde hassasiyet ile kendisini gösteren ‘vulvar vestibulit sendrom’ da cinsel ilişkide problemlere yol açmaktadır. 
 

Cinsel ilişkiye girememe sebebi olan fiziksel problem tespit edildikten sonra basit cerrahi operasyonlar uygulanacaktır. Örneğin; kızlık zarı problemlerinde kızlık zarının ameliyatla çıkartılması (himenektomi) veya kızlık zarına kesik atılması (himenotomi) gibi işlemler yapılmaktadır. Vulvar vesibulit sendromda ‘vulvar vestibulektomi operasyonu’ , bartholin kist veya absesinde ise bartholin bezi çıkarılması gibi operasyonlar ile ilişkiye engel olan fiziksel engeller aşılabilmektedir.

 

EMDR tedavisi, vajinismus tedavisinde gün geçtikçe daha sık kullanılan bir yöntemdir. Emdr, göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işleme olarak Türkçeleştirilmiş, bir travma perspektifli tedavi yöntemidir.
 

Emdr ile hastanın geçmiş olumsuz yaşantıları ele alınır ve bu yaşantılardaki psikolojik travmalara bağlı gelişmiş olumsuz inançlar iyileştirilmeye çalışılır. 
 

Vajinismus tedavisinde emdr uygulama şekli ise genellikle kadının çocukluk, ergenlik ya da yetişkinlik döneminde başından geçmiş ve cinselliğe karşı olumsuz inançlara sebep olan olayların ele alınmasıyla başlar.

EMDR seansları hastanın hızına ve ritmine göre değişir. Bazen birkaç seans bazen ise daha uzun bir sürece yayılarak devam eder. Tek bir travma için ortalama 2 veya 3 seans yeterli olabilmektedir. Seanslar ortalama 80-90 dakika sürmektedir.  
 

Emdr ile vajinismus tedavisinde, aynı zamanda kadının eşi ve cinselliği ile ilgili olumlu inanç ve kaynakların yerleştirilmesi de mümkün olabilmektedir. Travmalarının yüklerinden kurtulmuş kişinin yaşam kalitesi de oldukça artmaktadır.

6) Hipnoterapi

Vajinismus tedavisi için destekleyici ve alternatif tedavi yöntemlerinden birisi de hipnoz altında yapılan terapi yani ‘hipnoterapi’ yöntemidir. 
 

Hipnoz bir uzman tarafından uygulanarak hastanın duygu, algı, düşünce ve davranış şeklinde değişikliği hedefleyen bir tedavi tekniğidir. Hipnoz tedavisinde verilen telkinlerle farkındalık ve semptomlarda iyileşmeyi sağlanır. 
 

Vajinismus tedavisinde uygulanan hipnoterapinin amaçları arasında hastanın gevşemesi, azalmış olan özgüven duygusunun yeniden sağlanması, kasılmaların giderilmesi, yüzleşme yöntemi ile korkuların giderilmesi ve cinselliğe bakış şeklinde düşünce bazlı değişikliklerin gerçekleştirilmesi yer alır.  

Hipnoz tedavisi, konusunda uzman hekimler tarafından uygulandığında tamamen risksizdir. Hipnoz bir uyuma olmadığı gibi, hipnozdan uyanamama gibi bir olasılık da yoktur. 

 

Akupunktur ile yapılan tedaviler (Akupunkturoterapi) binlerce yıllık geleneksel Çin tıbbının modern tıbba kazandırdığı bir tedavi şeklidir.  
 

Akupunktur, insan beyninde organ fonksiyonlarını yöneten ve stres uyaranlarına karşı vücudu sağlıklı tutan beyindeki ‘limbik sistem’ bölgesini düzenleyerek etki yaratan bilimsel bir tedavi yöntemidir. Vajinismus tedavisinde de güvenle uygulanabilmektedir. 
 

Vajinismusta akupunktur tedavisi özellikle stresin yoğun olarak yaşandığı kadınlarda etkindir. Akupunktur tedavisi kişilerde özgüveni arttıran, anksiyeteyi (gerginliği) ve depresyonu azaltan, böylelikle terapi sürecini kolaylaştıran tamamlayıcı bir yöntemdir.

8) Alternatif ve Tamamlayıcı Diğer Yöntemler

NLP ‘Neuro Linguistic Programming’ (Zihin ve Dil Programlama) de vajinismus tedavisinde kullanılan ek yöntemlerden biridir. NLP zihinsel bir çalışmadır, bilinçaltı ve bedenle çalışan bir tekniktir. Hipnoz tedavilerinin de içinde yer alır. 

EFT ‘Emotional Freedom Techniques’ (Duygusal Özgürleştirme Tekniği), parmak uçlarıyla bedendeki bazı akupunktur noktalarına dokunulması yoluyla uygulanan bir enerji çalışmasıdır. Yaşanan olumsuz olayların bedende yarattığı enerji tıkanıklığının giderilmesini amaçlayan alternatif ve tamamlayıcı bir tekniktir.

EFT, vajinismus tedavi yöntemleri arasında sayılabilen, tedavi başarısını arttıran alternatif bir yöntemdir. Ancak bu konuda eğitim almış kişiler tarafından uygulanmalıdır. 

9) Evlilik Terapileri 

Vajinismus sorunu, bazı çiftlerde evlilik sorununa dönüşebilmektedir. Erkek eşin yeterince hoş görülü olmaması, böyle bir hastalıktan haberdar olmaması veya sert yapıda olması evlilik problemlerine, fiziksel şiddet, aldatma ve boşanmaya neden olabilmektedir. Evlilik sorunları cinsel problemlerle beraberse önce evlilik terapisi ile tedaviye başlanmalıdır. Daha sonrasında cinsel terapilere geçilebilir. 

10) Erkek Eş Tedavileri 

Erkek eşlerde erken boşalma, ereksiyon problemleri ve cinsel isteksizlik gibi sorunlar zamanla başlayabilir. Bazen bu tür sorunlar evlenmeden önce de olabilir. Vajinismus cinsel ilişkiye girememe hastalık grubunda yer alan bir cinsel problemdir. Bu yüzden ilk seanstan itibaren çifti bütüncül bir bakış açısıyla ele alarak değerlendirmek önemlidir.

Erkek cinsel problemleri konusundan bilişsel davranışsal cinsel tedaviler ve bazı ilaç tedavileri önerilmektedir. Sorunun organik kaynaklı olduğu düşünülen durumlarda ürolog desteği de sağlanmalıdır. 

11) İlaç Tedavileri 

Vajinismus tedavisinde duruma göre bazı ilaç tedavileri de verilebilmektedir. Kaygı düzeyi çok yüksek olanlarda anksiyolitik (kaygı giderici) ve sedatif (rahatlatıcı) ilaçlar, yoğun depresyonu olanlarda antidepresan ilaçlar bunlar arasındadır. Cinsel haz ile ilgili sorun yaşayanlarda ise cinsel hazzı arttırıcı bazı ilaç tedavileri verilebilir. 
 

Vajinismus hastalarının eşlerinde zamanla gelişen erken boşalma, cinsel istek azalması ve ereksiyon sorunlarında da bazı ilaç destekleri verilmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki; hiçbir ilaç vajinismusta tek başına etkin değil, yalnızca destekleyicidir. Bunun için mucizevi bir vajinismus ilacının olmadığı bilinmelidir. Kesin ve kalıcı çözüm için cinsel tedavi yöntemlerinden bir veya bir kaçı kombine edilebilir.  
 

Vajinismus tedavisi kişiye ve çifte göre ayarlanmalıdır. Her çift için uygulanan tedavi yöntemleri farklı olabilir. İlk seansta kişinin düzeyi, genital anatomik yapısı ve tıbbi öyküsü doğrultusunda hangi vajinismus tedavi yöntemi seçileceği kararlaştırıldıktan sonra tedaviye başlanmalıdır. Tedavinin dinamik bir yapıda olduğu ve ilerleyen seanslarda farklı tedavi yöntemine geçilebileceği de bilinmelidir. 
 

Günümüzde uygulanan etkin, modern ve bilimsel vajinismus tedavi yöntemleri sayesinde 3-4 gün gibi kısa sürede kalıcı çözüm artık mümkündür! Diğer taraftan vajinismusta kesin ve kalıcı bir çözüm için ekip çalışması da önemlidir. Sorunu yaşayan hastalarımıza mutlaka doğru bir profesyonel adresten destek almalarını öneririz.