İnfertilite Tedavisinde Sıkça Sorulan Sorular

Bu bölümde sizlerden gelen kısırlık (infertilite) ile ilgili en sıkça sorulan sorular bulunmaktadır.

Kısırlık kelimesi "infertilite", kısır "infertil", gebe kalabilme "fertilite", gebe kalabilir "fertil",  gebeliğin başlangıcı olan döllenme olayı ise "fertilizasyon" ile eş anlamlıdır.

İnfertilite (Kısırlık) ne demektir?
Basit olarak kısırlık bir yıl süresince çiftin korunmadan ve normal ilişkiye rağmen gebeliğin elde edilemediği durumdur.

Kadının yaşı ilerledikçe gebelik şansı azalır mı?
Evet. Yaş ilerledikçe düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebelik elde edilene dek geçen süre uzar. 25 yaşındaki bir kadın genellikle 2-3 ay içinde gebe kalırken, 35 yaşın üzerindeki normal kadınlarda bu süre 6 aydan uzun sürebilir.

Erkekler de de yaş ilerleyince üreme sağlığı bozulur mu?
Kısmen.  Erkeklerde de 60 yaş üzerinde sperm sayı ve kalitesinde azalma görülebilir. Ancak kadınlardan farklı olarak erkekler yaşamlarının tümü boyunca üretken, yani "fertil"dirler.

Kısırlığın sık görülen nedenleri nelerdir?

    
Çiftlerde kısırlık erkek, kadın veya her ikisindeki problemlere bağlı olabilir. Kısır çiftlerde problem %40 erkekte, %40 kadında ve % 20 ise her ikisinde beraberdir.

Erkekte sperm sayısının, hareketliliğin veya normal yapıdaki spermlerin azalması, menide hiç sperm olmaması kısırlık nedenidir. Ayrıca iktidarsızlık ve geriye boşalmada kısırlık nedeni olabilir.

Kadında ise yumurtlamanın olmaması, endometriozis, tüplerin tıkalı olması ve rahimde myomlar'ın bulunması en sık kısırlık nedenleridir.
 

Kısırlık günümüzde daha mı yaygınlaştı?
Günümüzde evlenme yaşı arttığı için ve evlenen çiftler çocuk yapmayı erteledikleri için kısırlık daha sık görülmektedir. Ayrıca enfeksiyonların artması tüplerde tıkanıklığa neden olarak kısırlığa yol açar.

Son zamanlarda yapılan çalışmalarda her altı çiften birinin kısırlık problemi olduğunu göstermiştir.

Stres kısırlığa neden olur mu?
Evet.  Stres genelde kısırlığın sonucudur. Fakat çok ağır stres yumurtlamada problemlere ve cinsel ilişki sıklığının azalmasına da neden olur.

İnfertilite tedavisi gören çiftlerin gebe kalma şansı nedir?
Bu çiftin kısırlık problemine ve probleminin derecesine bağlıdır. Bazı nedenler çok kolay tedavi edilirken, diğerlerinde gelişmiş tekniklerin kullanılması ve zaman gerekebilir. İnfertilite tedavileri maddi ve manevi sabır gerektirir.

Şişmanlık kısırlığa neden olur mu?
Hayır.  Bir çok şişman kadın kısır değildir. Fakat şişmanlık, polikistik over (PCO) hastalığı ve anormal hormon üretimi ile ilişkilidir.

Doğum kontrol hapı kullanan kadınlar sonradan gebe kalmakta zorlanır mı?
Doğum kontrol hapları kısırlık yapmaz. Ancak bu hapları kullanmayı bıraktıktan sonra gebeliğin gerçekleşebilmesi için bir kaç ay geçebilir. Özellikle ileri yaş kadınlarda bu durum daha belirgin olup bu etki geçicidir.

Doğum kontrol hapları ile ilgili bilgiler için tıklayınız  >>>

Rahim içi araç (spiral) kullananların daha sonra gebe kalmaları zor mudur?
Genellikle bir problem olmaz. Fakat, rahim içi araç kullanmak enfeksiyona yol açarak tüplerde tıkanıklığa neden olabilir. Rahim içi araç kullanırken artan kanama veya ağrı bir problem olduğunu gösterir. Bu yüzden çocuk doğurmamışlarda spiral kullanımı önerilmez.

Çiftler kısırlık nedeni ile bir jinekolog doktora başvurmadan ne kadar beklenmelidir?
Sağlıklı çiftlerin her ay gebe kalma şansı %20'dir. Çiftlerin yarısından çoğu 6 ay içinde gebelik elde eder.

Eğer herhangi bir doğum kontrol yöntemi uygulamadan 12 aydır düzenli cinsel ilişkide bulunmanıza rağmen gebelik elde edemiyorsanız, bir an önce doktora başvurmanız gerekir.

Bu kadar uzun süre beklememesi gereken çiftler var mı?
Eğer çiftler herhangi bir problemden şüpheleniyorsa, örneğin kadın eşin adetleri çok düzensiz veya yoksa, enfeksiyon öyküsü veya adet kanamaları ve ilişki sırasında şiddetli ağrı yakınması varsa, erkek eşte ise inmemiş testis, testislerden geçirilmiş operasyon veya testislerde yaralanma öyküsü varsa doktora hemen başvurmak gerekir.

Doktora hemen başvurması gereken diğer grup ise kadın eşin 35 yaşın üzerinde olduğu çiftlerdir, gebe kalabilme şansı ilerleyen yaşla azaldığı için bu çiftler zaman kaybetmemelidir.

Çiftler jinekolog doktora beraber mi gitmeli?
Çocuk sahibi olamamada problem kadında, erkekte veya her iki eşte de birden olabileceği için özellikle ilk vizite çiftlerin birlikte gelmeleri önerilir.

Jinekolog doktor ne gibi soruları sorar?
Kısırlık tedavisine başlamadan önce iyi bir tıbbi öykü (anamnez) alınır. Kadın ve erkek eşe ayrı ayrı sorular yöneltilir.

Kadın eşe yöneltilecek sorular; Kadının yaşı, ne kadar zamandır çocuk istendiği, önceden bir gebeliğin olup olmadığı, adet dönemlerinin düzeni, kanama miktarı, süresi, ağrı ve diğer yakınmaların olup olmadığı kadın eşe yöneltilecek sorulardır.

Bunun yanında, akıntı, ilişkide ağrı, geçirilmiş enfeksiyonlar, geçirilmiş operasyonlar hakkında bilgiler istenir.

Erkek eşe yöneltilecek sorular; Erkeğin genel sağlık durumu, geçirilmiş önemli hastalık ve operasyonlar, kabakulak enfeksiyonu geçirdiyse hangi yaşta geçirdiği, inmemiş testis veya testislere travma öyküsünün olup olmadığı, erken boşalma ve impotans (iktidarsızlık) gibi cinsel fonksiyon bozukluklarının varlığına ilişkin sorular sorulacaktır.

Cinsel ilişkinin sıklığı ve cinsel ilişkinin rahat olup olmaması da vajinismus probleminin açığa çıkartılması açısından hekime değerli bilgiler sağlar.

Jinekolojik muayene olmak gerekir mi?
Evet.  Fizik ve pelvik muayene kısırlık araştırmalarının en önemli basamaklarından biridir. Kadın eşin jinekolojik muayenesi, ultrasonografik incelemesi'nin yapılması, rahim ağzından örnek alınarak patolojik inceleme yapılması ve mikrobiyolojik araştırmalar için örnek alınması gerekir.

Erkek eşe ise bir urolog tarafından testis muayenesi yapılarak gerektiğinde ultrason incelemesi istenebilir.

Kısır (infertil) çiftlerin ne kadarı tedavi edilebilir?
Çok eski dönemlerde infertil bir çift için fazla bir umut ışığı yoktu.  Ancak bugün elimizde bulunan teknoloji ve ilaçlar sayesinde doğru tanı ve tedavi ile çiftlerin %85’i çocuk sahibi olabilmektedir.