Satiriazis - Hiperseksüalite

Satiriazis (Satiriasis) veya erkeklerde 'Hiperseksüalite' genel olarak ‘cinselliğe aşırı düşkünlük’, ‘cinsel bağımlılık’ veya ‘seks bağımlılığı’ olarak tanımlanan bir kavramdır. Diğer bir tarifle bir kişinin altı aydan uzun bir süre boyunca dürtüsel olarak cinsel arzu, düşünce ve davranışlarını kontrol edememesidir. 

Hiperseksüalite probleminin kadınlardaki ismine ‘nemfomani’, erkeklerdekine ‘Satiriazis’  olarak bilinir. Toplumda görülme sıklığı % 3-6 arasında olduğu tahmin edilmektedir.  

Hiperseksüel erkek ve kadınlar kaygı, stres ve gerginlik gibi durumlarda tepkisel olarak cinsellikle ilgili düşünce veya davranışlara başvururlar. Bu cinsel davranışlar sırasında kendilerinin veya başkalarının fiziksel ya da duygusal açılardan zarar görme riskini de düşünmezler. 

Hiperseksüel kadın ve erkekler sürekli olarak cinsellikle ilgili kurduğu düşünceler, engel olamadığı dürtü ve davranışları ile sosyal ve iş hayatlarında ciddi sıkıntılar yaşarlar. 

Satiriazis nedir?

Satiriazis tanısının netleşmesi için yukarıda belirtilen Amerikan Psikiyatri Cemiyeti tarafından belirtilen DSM 5 Sınıflandırma sisteminde, en az 4 bulgunun olması ve bu bulguların en az 6 ay süresince devam etmesi gereklidir. 

Hiperseksüalitenin erkek versiyonu satiriazis;sürekli cinsel açlık, cinselliğe düşkünlük ve doyumsuzluk olarak tanımlanan bir psikolojik bozukluktur. Erkeklerde görülen önemli cinsel sorunlardan birisidir.

Erkeklerde doyumsuzluğa varan aşırı seks düşkünlüğü gurur duyulacak bir durum olmanın aksine, aslında kişiyi köleliğe mahkum etmektedir.  

Tek eşle yetinemeyen, normalin üzerinde bir cinsel ilişki ihtiyacı ile sayıca çok partnerle ilişkiye giren ve seçici olmayan bu erkekler bu içsel dürtülerini yenmekte oldukça zorluk yaşarlar.

Cinsel bağımlılık ve davranışlar mastürbasyon, pornografi, siber seks, telefon seksi, striptiz kulüpleri gibi alan ve eylemlerde kendisine yer bulur. Bir dürtüsel bağımlılıktır ve kişilerin normal hayatlarına odaklanmalarına engel olmaktadır. Bu nedenle sosyal hayatta ve kişiler arası iletişimde ciddi sorunlar yaşanmaktadır. 

Aşırı seks düşkünü satiriazis erkekleri, yaşadıkları cinsel ilişkiden çok da büyük bir haz almazlar. Bu sebeple de sürekli olarak alamadıkları hazzın peşinden koşarlar. Yaşadıkları orgazm (boşalma) da genelde çok tatmin edici olmaz ve yeterince rahatlama sağlamaz. 

Burada başka önemli bir kavram da neyin ‘normal’ neyin ‘anormal’ olduğudur. Normal kavramı kültürden kültüre değişim göstermektedir ve sadece cinsel eylemin sıklığına ve sayısına göre değerlendirilemez.

Satiriasis erkeklerinde seks düşkünlüğü; ahlaki ve insani değerler, sorumluluklar ve manevi değerler gibi birçok konuyu baskılayarak kişinin sosyal hayatını zora sokmaktadır. Çevresi için de rahatsızlık vericidir. 

Sürekli seksi düşünerek yaşamak, pornografi ve mastürbasyona aşırı düşkün olmak, zihinde devamlı cinsel fanteziler üretmek, tüm bu düşünce ve davranışlardan dolayı sosyal hayatta, evlilikte ve iş hayatında sıkıntılar yaşamak ortak problemleridir.  

Riskler
Çevreleri ve partnerleri için pek çok sorunlara neden olmaktadırlar. Kişiler arası ilişki kurmada zorluk, boşa zaman harcama ve konsantrasyon problemleri, iş ve evlilik hayatlarını etkilemektedir. Partner edinme konusunda seçici değillerdir ve korunmasız ilişkiye girebilirler. Bu nedenle istenmeyen gebelikler ve cinsel yolla bulaşıcı hastalıklar açısından da risk altındadırlar. HIV (Aids), HPV, Frengi gibi hastalıklarla karşılaşma riskleri fazladır. Ayrıca hukuksal anlamda da hayatlarında pek çok sorunlarla karşılaşabilirler. 

Satiriazisin nedenleri – ‘Kendini ispatlama yarışı’
Satiriazis (satiriasis) sorununun en önemli nedenlerinden biri çocukluktaki sevgi ve güven ihtiyaçlarının yeterince karşılanmamasıdır. Çocukluğunda sevgi ve güven ortamına sahip olmamış erkek bu eksikliği sürekli değiştirdiği partnerlerinde arar.

Çocukluktan gelen bu ihtiyaç ile ‘kendini ebeveynine ispatlamaya çalışan bir çocuk’ gibi, farklı kadın bedenlerini fethederek kanıtlama şeklindedir. Narsistik yapının altında güçsüz ve onaylanma ihtiyacı olan bir ruh yapısı vardır. 

Satiriazis; sevgisiz ve parçalanmış ailelerde büyüyen erkeklerde daha sık görülür.

Satiriazis erkeklerin altta yatan psikolojilerinde, hem farklı kadınlar tarafından onaylanma ve sevilme ihtiyacı, hem de bir türlü sahip olamadığı tatmin edici hazza ulaşma çabası yatmaktadır. Satiriazis erkeği aradığı hazza her ulaşamadığında bir sonraki ilişkiye koşar ve sürekli bu kısır döngüde yaşamına devam eder.

Hiperseksüelite Diğer Nedenleri
Bazı psikotik bozukluklar (şizofreni, bipolar gibi), hormonal değişimler, kafa travmaları, Hiperseksüalite (Satiriazis ve Nemfomani) sebeplerindendir.

Beynin ön kısmında yer alan ‘frontal lob’ ile ilgili problemler hiperseksüeliteye neden olabilir. Bu bölge sağlıklı ve mantıklı düşünme merkezidir. 

Beynin yan taraflarında yer alan ‘temporal lob’ patolojileri de hiperseksüelite, fetişizm, parafili, pedofili gibi cinsel sapkınlıklara yol açabilmektedir. 

Beyin ameliyatları, beyin tümörleri, demans (bunama), felç geçirme, Klüver Bucy sendromu, Huntington hastalığı, Tourette sendromu (vücutsal tikler), Parkinson hastalığı tedavisinde kullanılan dopaminerjik ilaçlar, amfetamin ve kokain gibi uyuştucu ilaçlar da hiperseksüeliteye yol açabilir. 

Çocukluk çağına dikkat!
Hiperseksüalite bozukluğu çocuklarda ve gençlerde görülen post travmatik stres bozukluğu (travma sonrası stres bozukluğu) veya yaşanan cinsel taciz, tecavüz gibi bir cinsel travmaların sonrasında da gelişebilir.  Ayrıca ailede birlikte banyo yapmak, ev içinde çıplak dolaşmak gibi cinsel uyaranlar da ilerleyen zamanlarda hiperseksüalite sebebi olabilir. 

Satiriazis ile ilgili bilinmeyenler…
► Bazı uzmanlar satiriazisi, bilinçdışı eşcinsellik yönelimini bastırmak için kişilerin geliştirdikleri bir savunma mekanizması olarak görmektedirler. 
► Satiriazis erkeği, birlikte olabileceği her kadını gördüğünde uyarılır. Her yeni kadın onda keşfedilmesi gereken bir yenilik olarak kısa süreli heyecan vericidir. Cinsel gücünü bu yeni kadına karşı kanıtladıktan sonra, yeni avlar peşinde çevresini gözlemlemeye devam edecektir.
► Satiriazis erkeklerinde erken boşalma, ereksiyon sorunları ve geç boşalma problemleri de sıkça izlenebilmektedir.
► Satiriazis sosyoekonomik yönden düşük statü ve gelirde yer alan erkelerde daha sık olarak izlenmektedir. 

Satiriasis erkeklerinin ortak kişilik özellikleri
Satiriasis erkekleri incelendiğinde, narsistik yapı, kendine hayran olma, büyüklenmeci (narsistik), bağımlı kişilik yapıları dikkat çekmektedir. Bu kişilik yapılarının ortak ve temel özelliği yine bizi bu kişilerin çocukluk döneminde karşılanmamış duygusal ihtiyaçlarına götürmektedir. Bu kişiler çocukluk döneminde yaşadıkları ‘narsistik kırılmalar’ sebebiyle bu tür kişilik yapılarına sahiptirler. 

Hiperseksüel erkekler genel olarak gergin, yerinde duramayan, karamsar ve depresif bir yapıya sahiptirler. Hayatlarında tatmin ile ilgili ciddi sorunları vardır. İleri boyutta yaşadıkları depresyon ile intihar eğilimleri dahi gelişebilir. 

Bir çalışmada hiperseksüalite bozukluğu olanlarda dürtüsellik, stres ile baş edememe, duygusal geçişlerin fazlalığı ve kendi kendini disipline edememe gibi kişilik özellikleri saptanmıştır. 

Farklı bağımlılıkları da olabilir…
Satiriasis erkekleri, genel anlamda bağımlılığa yatkın bir kişilik yapısındadırlar. Bu cinsel sorunu yaşayan erkeklerde alkol, sigara, kumar ve uyuşturucu bağımlılıkları da beraberinde görülebilir.

Satiriazis Tedavisi
Hiperseksüalite sorununu kendisinde gören erkek öncelikle yaşantısını düzeltme konusunda adım atmalıdır. Kabullenmek çoğu zaman kolay olmamaktadır. Satiriazis, tedavisi zor bir hastalıktır. Düzenli psikoterapi hastalığın tedavisinde çok önemlidir. 

Satiriazis tedavisi için uygulanan cinsel terapiler arasında bilişsel ve davranışsal cinsel tedaviler, kabul ve kararlılık terapisi, 12-adım programı, nörofeedback programları yer almaktadır. 

Eğer hasta evli ise, beraberinde çift ve aile terapisi de uygulanarak durumdan direk etkilenen tüm aile bireyleri ile çalışmak yerinde olur. Bu erkeklerin tedavilerinde eş desteği de son derece önemlidir. Eşin koşulsuz sevgi ile yaklaşması çözümü oldukça kolaylaştırmaktadır.  

Bir takım çocukluk travmalarına bağlı gelişmiş tablolarda EMDR tedavisi de psikoterapi sürecine eklenebilir.  

Psikoterapi sürecinin ise 6 ay ile 1 yıl arasında süreceği ön görülebilir. 

Bazı durumlarda destekleyici medikal tedavi de uygulanabilir. Antiandrojen ilaçlar testosteron seviyesini azaltarak hiperseksüel davranışı ortadan kaldırabilmektedir. Estrojen, gonadotropin releasing hormon (GnRH) analogları ve serotonerjik ilaçlar da denenebilir.