Üremeye Yardımcı Tedavilerde Kullanılan İlaçlar

Üremeye yardımcı tedaviler nelerdir?
Kısırlık (infertilite) tedavileri içinde geçen tüp bebek ve mikroenjeksiyon uygulamalarına kısaca "Üremeye Yardımcı Tedaviler (ÜYTE)" adı verilir.

Bu bölümde üremeye yardımcı tedavilerde (ÜYTE) uygulanılan ticari ilaç tedavileri ile ilgili bilgiler bulunmaktadır.

Tüp bebek ve Mikroenjeksiyon tedavilerinde olgun yumurtalar elde etmek için bir takım ilaçlar kombine olarak kullanılır. Her hastanın kişisel özelliklerine göre değişik ilaç rejimleri kullanılır. Ancak, çoğu rejimler aşağıda adı geçen ilaç gruplarını içerir.


ÜREMEYE YARDIMCI İLAÇLAR

GnRH Analogları (Gonadotrapin agonistleri)
Decapeptyl : Günlük veya tek kez yapılan enjeksiyonlar.
Suprefact : Burun spreyi şeklinde uygulanır.
Suprecur : Burun spreyi şeklinde uygulanır.
Lucrin : Günlük veya tek kez yapılan enjeksiyonlar.
Synarel : Burun spreyi şeklinde uygulanır.
Zoladex : Tek enjeksiyon olarak uygulanır.

Bu ilaçlar "down regulation" dediğimiz, hipofiz bezinin doğal olarak FSH ve LH üretimini kısarak, olgunlaşmakta olan folliküllerin erkenden bozulmalarını önlerler.

Yan etkileri arasında kızarıklık gibi lokal cilt reaksiyonları, baş ağrısı, sıcak basmaları ve ruh hali değişiklikleri sayılabilir. Tüm yan etkiler ilaç kesildikten bir süre sonra düzelir. Eğer bu ilaçları kullanırken adetiniz iki haftadan daha fazla gecikirse gebelik testi yaptırmanız gereklidir.

Tüp bebek (ivf) tedavilerinde agonist ilaçların kullanımı ile yapılan uygulamalar "agonist protokol" olarak bilinmektedir.

Menotropinler
Menogon:  FSH ve LH hormonlarını beraber içerek günlük enjeksiyonlarla follikül gelişimini uyaran bir ilaçtır. Avantajı follitropinlere göre daha ucuz olmasıdır. Çünkü follitropinler rekombinant teknolojiler ile üretildiğinden daha pahalıdırlar.

Follitropinler
Puregon ve Gonal F gibi yumurtalıkları uyarıcı ilaçlardır.  İçlerinde yalnızca FSH bulundurup çok ileri teknolojiler kullanılarak (DNA rekombinasyonu ile) üretilirler. Laboratuar ortamında doku kültürlerinde oluşturulurlar. Menotropinlere göre daha yeni ilaçlardır.

Tüp bebek tedavilerinde uygulanılan Puregon (Beta follitropin) ile Gonal F (Alfa Follitropin) ticari ilaçlarının yapılan çalışmalarda birbirine göre üstünlükleri bulunmamıştır.

Follitropinlerin her ampulerindeki ilaç dozları standarttır ve kısa iğnelerle cilt altı (subkutan), uzun iğnelerle kas içine (intramusküler) enjeksiyonla kullanılabilirler. Son derece etkili tedavi sağlamalarına rağmen dezavantajları pahalı olmalarıdır.

Luveris ise recombinant saf (pür) LH içeren yine cilt altına iğne yapma şeklinde uygulanan ve yumurtalık gelişimini sağlayan diğer grup bir follitropindir.

HCG hormonları
Pregnyl, Profasi, Ovitrelle ve Choragon gibi ilaçlardır ve yumurtaları çatlatma amacıyla yumurta toplama işleminden 34-36 saat önce uygulanır. Bu ilaçlara "çatlatma iğneleri" adı da verilmektedir.

LH hormonun etkisi büyümüş folliküller içerisindeki yumurtaları olgulaştırarak döllenmeye hazır hale getirmek ve aynı zamanda progesteron salgılanmasını başlatmaktır.

Ovitrelle tek recombinant HCG hormonu preperatı olup, dezavantajı tıpkı diğer recombinant hormon ilaçları gibi pahalı olmasıdır.

Doğal progesteron ilaçları
Progestan ve Crinone jel gibi ilaçlardır. Yumurta toplanmasından sonra uygulanırlar. Alternatif olarak, günlük progesteron enjeksiyonları da (Pregnyl ampul gibi)  kullanılabilir.

Doğal progesteronların hepsinin amacı endometrium denen rahmin iç duvarını embriyoların yuvalanmasına hazırlamaktır. Bazen ek olarak hormonal destek olarak HCG enjeksiyonları da kullanılabilir.

Görülebilen yan etkileri; göğüslerde hassasiyet, baş ağrısı, bulantı, sıvı tutulması, halsizlik, ruh halinde değişiklik, depresyon, vajinal kullanımda ise bunlara ek olarak vajinal kaşıntı ve irritasyondur.

Eğer daha önceden damarda kan pıhtılaşması, emboli ya da tromboflebit yaşadıysanız doktorunuza bu konuyu tekrar hatırlatınız.

GnRH antagonistleri
Cetrotide, Orgolutran gibi ilaçlardır. Günümüzde GnRH analoglarının yerine kullanılmak üzere geliştirilen ilaçlardır. 

Antagonist ilaçlarla uygulanılan tüp bebek (ivf) tedavilerindeki protokoller "antagonist protokol" olarak geçer.

Bu ilaçlar, gebelik olmasa bile adetinizi geciktirebilir. Bu nedenle embriyo transferinden 12 gün sonra kanda B-HCG hormonu (gebelik testi) ölçülerek hamilelik saptanmalıdır. 

İlgili Linkler:
İVF (İn vitro Fertilizasyon, Klasik Tüp Bebek İşlemi)  >> 
Kliniğimizde Tüp Bebek Tedavisine Başlama  >>
İşlem Öncesi Yapılan Laboratuar Testleri  >>
Yumurtaların Geliştirilmesi (Kontrollü Ovarian Hiperstimulasyon)  >>
Yumurtaların Toplanması (OPU) ve Embriyo Transferi (ET) işlemleri  >>