Kızlık Zarı Muayenesi
Kızlık zarı muayenesi nedir ve nasıl yapılır?
Kızlık zarı muayenesi ile ilgili bilgiler vermeden önce kızlık zarı (hymen) anatomik yapısına göz atalım.
Kızlık zarı nerededir?
Kızlık zarı anatomik olarak vajinal girişte yer alan yaklaşık 1- 2 cm derinde, 2-2.5 mm inceliğinde elastiki bir zardır. İçinde ince damarlardan zengin olduğu için ilk ilişki ile birlikte genelde hafif bir kanama izlenmektedir.
Kızlık zarının fizyolojik olarak işlevi halen tam olarak bilinmemekle birlikte pek çok toplumda namus ve bekaretin bir simgesi haline gelmiştir.
Kızlık zarının ne tür işlevi ve yararı vardır?
Çoğunlukla kabul edilen düşünceye göre kızlık zarının fonksiyonel olarak bir işlevi bulunmamaktadır. Ancak bazı bilim adamlarına göre kızlık zarının (hymen) iki tür fonksiyonu bulunmaktadır.
Bunlardan birisi özellikle bebeklik döneminden 11-12 yaşlarına kadar olan süre içinde vajina içine yabancı cisimlerin alınmasının engellenmesidir.
Böylelikle küçük kız çocuklarında içeriye parmak veya değişik bir takım cisimler sokarak enfeksiyonlara yol açmaması için mekanik bir engel (barier) işlevi görür. Çünkü bu dönemlerde vajina içinde oluşacak enfeksiyonların rahim ve tüpler kanalı ile batına doğru çıkması erişkine göre çok daha kolaydır.
Kızlık zarının diğer bir yararı ise doğuştan üretra (idrar kanalı) yokluğu durumunda çıkartılıp kullanılarak bu bölgeye üretra yapılmasıdır. Bu çok nadir olarak görülen bir durumdur ve literatürde çok çok az sayıda uygulandığı belirtilmiştir.
Kızlık zarı pek çok kişide farklı türde olabilmektedir. Kızlık zarı türleri, değişik tipleri aileden geçen genetik yapı ile de ilişkili olabilmektedir.
Terminoloji
Kızlık zarı nedir?
Literatürde hymen (himen) olarak geçmektedir. Kızlık zarı, halk arasında ise bekaret zarı, kızlık halkası, kızlık perdesi gibi isimlerle anılmaktadır.
Bakire nedir?
Önceden cinsel ilişkiye girmemiş olan kız (“bakir” ise erkekteki karşılığıdır). Bakirenin Latincesi “virgo” dur. Latin dillerinde (örneğin İngilizce’de) “virgin” olarak geçer.
Halk arasında bakire kızlar “kız oğlan kız” veya “kız” olarak da geçer.
Bekaret nedir?
Kelime anlamı ile saflık, temizlik, masumluktur. Konu ile ilgili anlamı ise cinsel ilişkinin olup olmadığı ile ilgili bir kavramdır.
Hymenoplasty (himenoplasti) nedir?
Bakire olmayan birisinin kızlık zarının onarılması veya ilk cinsel ilişkisinde kan gelmesi amacıyla vajinasına yapılan basit bir cerrahi operasyonun adıdır.
Kızlık zarı diktirme, onarımı, tamiri ile ilgili tüm operasyonlar 'himenoplasti' ameliyatları arasında yer alır. Himenoplasti ameliyatları 'genital estetik' ameliyatları arasında yer almaktadır.
Kızlık zarı dikimi kalıcı ve geçici yöntemler ile olabilmektedir.
Kızlık zarı muayenesi nedir?
Kızlık zarı testi, Hymen (hymen) muayenesi, bekaret testi, bekaret denetimi, bakirelik testi, bakirelik incelemesi gibi değişik isimlerle anılan ve herhangi bir olay sonrasında kızlık zarının bozulup bozulamadığını ortaya koymak için yapılan özel jinekolojik muayenenin adıdır.
Kızlık zarı muayenesinde kişinin sahip olduğu kızlık zarının tipi de belirlenebilmektedir.
Kişiden kişiye değişen kızlık zarı türleri de bu muayene sonrasında rahat bir şekilde görülebilmektedir.
Özellikle septalı hymen (ara bölmeli kızlık zarı) yapısına sahip bayanların eşleri ile cinsel ilişkiye girmelerinde sorunlar ortaya çıkabilmektedir. (Üstteki resim- Ara bölmeli kızlık zarı)
Aşağıda kızlık zarı muayenesi ile ilgili ayrıntılı bilgiler bulunmaktadır.
Bekaretin bozulması nedir?
Kızlık zarının yırtılması 'bekaretin bozulması' anlamına gelmektedir. Bir akut travma (düşme, çarpma gibi), masturbasyon vajinaya parmak veya bir cisim sokma ya da cinsel deneyim sonucunda penisin vajinaya girişi ile birlikte kızlık zarının yırtılması ile anatomik bütünlüğünün bozulması durumudur.
Bu durum kendini bir miktar kanama ve hafif acı ile gösterebilir. Tıbbi literatürde “hymen perforasyonu” olarak geçen bu durum halk arasında kızlığın bozulması, kızlık zarının yırtılması, kadın olma, kızlığın gitmesi gibi terimlerle anılır.
İntakt hymen nedir?
Kızlık zarının bozulmadığını ve kişinin bakire olduğu ifade eden tıbbi terimdir.
KIZLIK ZARI ile ilgili diğer terimler
Perforasyon: Yırtık (İngilizcesi 'perforated')
Çentik: Doğuştan gelen veya sonradan kazanılan bir takım hasarlar sonucunda tam olarak kızlık zarının tabanına kadar inmeyen yırtıklara verilen addır. Çentik olsa bile bu durumdaki kişi anatomik olarak bakiredir.
Perfore hymen: Kızlığın bozulduğu ve kişinin bu haliyle anatomik olarak "bakire olmadığını" ifade eden tıbbi terimdir.
Hymen yeni perfore: Kızlık zarının birkaç gün öncesinde (7 gün içinde) yırtıldığını ifade eden terimdir.
Hymen eski perfore: Kızlık zarındaki perforasyonun (yırtığın) 7 günden önce olduğunu ifade eder. Bu durumda yırtığın ne zaman olduğunu kesin olarak saptamak mümkün değildir.
Bekaret neden önemlidir?
Bekaret önemlidir; çünkü bakirelik veya halk arasındaki tabiri ile “el değmemişlik” kadınlarda saflığın, temizliğin ve namusun sembolüdür.
Bu nedenle ülkemizde ve özellikle bazı İslam ülkeleri ile birlikte töreselciliğin yaygın olarak yaşandığı bir takım ülkelerde halen önemini korumaya devam etmektedir.
Bu ülkeler arasında ülkemiz ile birlikte Mısır, İran, Çin ve Akdeniz ülkeleri sayılabilir (Pekin Deklarasyonu, 1996). Batılı ülkelerde; özellikle Almanya ve İngiltere’de ise bekaretin ve kızlık zarı korumacılığının bir öneminin olmadığı ifade edilmektedir.
Kızlık zarı muayenesi ne amaçla yapılır?
Kızlık zarı muayenesi bir kişinin halen bakire olup olmadığını saptamak amacıyla yapılan özel bir jinekolojik değerlendirmedir.
Tarafımıza yalnız başına veya çift olarak kızlık zarı muayenesi amacıyla başvuran kişilerin öyküleri alınıp hymen muayenesini hangi amaçla istedikleri sorulduğunda değişik cevaplar alınmıştır.
Bunlardan en sık olanları:
- Arkadaşımla ilişkiye girdim, tam bir şey anlamadım, bir şey olup olmadığı konusunda kesin bilgi almak istiyorum.
- İlk gece (gerdek gecesi) sonrasında kanama gelmedi, durumu merak ediyoruz. Maalesef ülkemizde halen ilk gecede “çarşaf gösterme adeti” yaygın olarak uygulanmaya devam etmektedir.
- Masturbasyon hafif kanamam oldu, acaba kızlık zarıma zarar vermiş olabilir miyim?
- Küçükken, yıllar önce bir taciz yaşadım, hala içimdeki tereddüdü aşamadım, artık emin olmak istiyorum.
- Sandalyeden (veya yüksek bir yerden) düşerek apış aramı çarptım, hafif kanamam oldu, kontrol olmak istiyorum.
- Kız arkadaşımla (veya eşimle) ilk cinsel deneyimimizi yaşadık ama hiç kanaması olmadı, merak ettik, kontrol olup bilgi sahibi olmak istiyoruz..
- (Küçük bebek için) Çocuk uzmanımız kızımızın kızlık zarının kapalı olabileceğinden şüphelenip bir jinekoloğun görmesini istedi. (Ebeveynler)
- Adli vakalarda açılan davalar (Kişinin zorla veya istemli bir şekilde ilişkiye girip girmediğinin anlaşılması amacıyla)
- Vajinismus ve ağrılı cinsel birleşme (disparoni) durumlarında anatomik-patolojik bir durumun olup olmadığını görmek maksatlarıyla kızlık zarı muayeneleri yapılabilmektedir.
Kızlık zarı muayenesi (bekaret kontrolü) nasıl uygulanır?
Kızlık zarı muayenesi jinekolojik muayene masasına yatan hastanın dış dudak (büyük dudak) adı verilen kısımlarının yana çekilmesi sonucunda içerideki kızlık zarının gözlenmesine dayanan bir muayene şeklidir.
Tamamen ağrısız olan ve birkaç saniye süren bu muayene şeklinde; kişinin rahat olması, muayene sırasında derin nefes alıp vererek kendisini gevşetmesi işlemi son derece kolaylaştıracaktır. (Yandaki resim)
Bekaret kontrolu sırasında kızlık zarına zarar verme olasılığı var mıdır?
Hayır. Kızlık zarı muayenesi sırasında dış dudaklar yana çekilmesi ile birlikte zara zarar verme olasılığı asla bulunulmaz.
Kızlık zarı muayenesi yalnızca görsel bir değerlendirme şeklinde olup kızlığa bir zararı yoktur (Yandaki resim).
Jinekolojik muayene bekarete zarar verir mi?
Muayene öncesi bakire olduğunu jinekoloğa belirtmeyen bir kişinin kızlık zarı, jinekolojik muayene sırasında yırtılabilir.
Bu nedenle eğer bakireyseniz ve vajinal akıntı veya başka herhangi bir sebepten ötürü jinekolojik muayene (alttan muayene) olmanız gerekiyorsa; bakire olduğunuzu jinekoloğunuza mutlaka önceden belirtiniz.
Aksi takdirde yapılan jinekolojik muayene, spekulm uygulaması veya alttan yapılan transvajinal ultrason sonucunda kızlık zarınız zarar görebilir.
Bir kişi kendi kendisini kontrol ederek kızlık zarını kontrol edebilir mi?
Hayır. Kızlık zarı, kişinin kendi kendisine ayna ile bakarak kontrol edebilecek konumda değildir. Kızlık zarı muayenesi mutlaka bir jinekolog hekim tarafından yapılmalıdır.
Kızlık zarı yırtıkları nasıl tarif edilir?
Muayene sırasında kızlık zarında görülen yırtıklar veya çentikler saat kadranı hizasında ifade edilmektedir.
Örneğin, saat 12 en üstteki klitoris bölgesini, saat 6 ise makad bölgesini yani kızlık zarının en alt kısmını ifade etmektedir.
(Yandaki resim)
Kızlık zarının durumu her zaman kolaylıkla anlaşılabilir mi?
Evet. Tecrübeli bir jinekolog tarafından kızlık zarının durumunun anlaşılması yalnızca birkaç saniye sürmektedir.
Ancak bazı durumlarda yırtığın tam olup olmadığını (tabana tam olarak inip inmediğini) kestirmek zor olabilir. Tabana inmeyen çentikler ilişki sırasında hasarlara bağlı olabileceği gibi doğuştan da olabilmektedir. Bazen bu tür durumlarda ikinci bir jinekoloğun görüşlerine de başvurulabilir.
Hatta “kolposkopi” denilen bir cihaz aracılığı ile kızlık zarındaki çentik bir büyüteçle büyütülerek ayrıntılı bir şekilde incelenebilir.
Kızlık zarı muayenesi bir kişi adetli iken de yapılabilir mi?
Evet. Jinekolojik muayenelerin aksine bir kişi adetli iken de kızlık zarı muayenesi ve değerlendirmesi acil durumlarda yapılabilmektedir.
Kızlık zarı muayenesinde yanılma payı var mıdır?
Hayır. İyi bir şekilde yapıldığında yanılma payı yok denecek kadar azdır.
Kızlık zarı raporu nereden verilir?
Kızlık zarı raporu ülkemizde adli tabipler tarafından verilmektedir. Bunun için de savcılık raporu gereklidir. Devlet hastaneleri, özel hastaneler veya üniversiteler tarafından kızlık zarı raporunun verilmesi kanunen yasaktır.
Kızlık Zarı Muayenelerinde Hukuksal ve Etik Boyut
Bazen kişiler eşlerinin veya erkek arkadaşlarının zoru ile doktora getirilip muayene olmasını isterler. Bazen de aileler şüphelendikleri kızlarının durumlarını öğrenmek, cinsel temasta olup olmadıklarını bilmek için zorla kızlarını hekime götürürler.
Ancak unutulmamalıdır ki ebeveyn veya cinsel partner (eş) zorlaması ile kişinin kendi rızası olmaksızın yaptırılan muayeneler hem legal (kanuni) değildir hem de genç kızlarda derin psikolojik sorunlara yol açabilmektedir. Bu şekilde yaklaşım ile kişinin insan haklarına da tecavüz edilmiş olacaktır.
TC Anayasası’nın 17. maddesine göre; “tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında kişinin vucud bütünlüğüne dokunulamaz”….
Yine 20. maddesine göre; “herkes özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir” gibi hükümler bulunmaktadır.
Türkiye’nin de taraf olduğu uluslararası sözleşmelerden; 10 Aralık 1948’de kabul edilen Türkiye Cumhuriyeti’nin de 1949’da onayladığı Birleşmiş Milletler “İnsan Hakları Evrensel Bildirisi”nde hiç kimse işkenceye, zalimane, insanlık dışı, onur kırıcı cezalara ve muamelelere tabi tutulamaz” denmektedir.
Görüldüğü üzere bir kişinin kendi istemi dışında zorla muayene ettirilerek onurunun kırılması hiçbir kanun ve etik değer açısından uygun değildir.
Tüm bu nedenlerle; Milli Eğitim Bakanlığı’mızın Ödül ve Disiplin Yönetmeliği gereğince “okul yönetimlerinin şüpheleri doğrultusunda kız öğrencilerin iffetli olup olmadıklarının tespit edilmesi” ile ilgili hükümleri ilgili yönetmelikten “iffet” kelimesinin kaldırılması nedeniyle günümüzde uygulanmamaktadır. Aynı şekilde geçmişte uygulanılan devlet memuriyeti öncesi yapılan rutin kızlık zarı muayeneleri de tarihe karışmıştır.
Zaman içerisinde toplumsal değer yargılarının olgunlaşarak değişimi, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi kadına verilen önemin artarak erkek ile eşdeğer statüye ulaşması, insan hakları ve demokrasinin gelişimi ile birlikte kızlık zarı muayeneleri de tarih içinde yerini alabilecektir. Ancak bir toplumsal bir değişimin sağlanabilmesi için oldukça uzun bir zamana ihtiyaç vardır.
