Adet Düzensizliği Nedenleri ve Tedavisi

Adet düzensizlikleri ne demektir?
Adet düzensizlikleri;

Adet kanamasının normal periyodunun dışında olması (adetlerin beklenenden önce veya sonra gelmesi) ,
Adet kanamalarının beklenenden önce olması "polimenore", beklenilen ay döneminden sonra olması "oligomenore" olarak tarif edilmektedir.
Adet arası kanamalar ise "metroraji" (ara kanama) olarak bilinmektedir.

Adetlerin pıhtılı olması (Adet döneminde parça düşürme),
Adetlerin normalde fazla olması "hipermenore" olarak tarif edilir. Adetlerin pıhtılı şekilde olması da normalden fazla olduğunu yani hipermenore durumunu gösterir. Çünkü normalde adet kanı içinde pıhtı hücreleri olmadığından adet kanı pıhtılaşmaz.

Adetlerin ağır ve sancılı  olarak geçmesi (sancılı, gerginlik ve bulantı yaparak geçmesi),
Adetlerin yoğun şekilde ağrılı geçmesine "dismenore"  adı verilir. Dismenorenin organik veya organik olmayan pek çok sebepleri vardır.

Adetlerin normalden uzun sürmesi (8 günden uzun kanamalar)
Normalde adet kanaması 2 ile 8 gün arasında sürer ve kesilir. Reglin 8 günden uzun sürmesi "menoraji" olarak tarif edilir ve normal değildir. 

Adet kanaması ile eş anlamlı kelimeler nelerdir?
Adet kanamaları mens, regl, menses, siklus gibi tabirler ile medikal alanda tarif edilirken halkımız arasında ay hali ve periyod gibi terimler yanısıra yanlış olarak "renkli olmak" gibi tabirlerle de anılmaktadır.

Adet kanaması düzensizlikleri ne şekilde olur?
Adet düzensizlikleri iki şekilde olur: 

Organik kökenli adet düzensizlikleri: Üreme organları ile ilgili çeşitli problemlerden kaynaklanır. Rahimde myom (ur), polip, tümör veya over (yumurtalık) kistleri gibi problemler bu tür adet düzensizliklerinin sebebidir (yaklaşık % 25 sıklıkla görülür).

Disfonksiyonel uterin kanamalar: Yapısal bir problem olmaksızın, yalnızca hormonal problemlere bağlı adet düzensizlikleridir (yaklaşık % 75 sıklıkla görülür).

Bir düzensiz adet kanamasının nedenini hormonal bozukluğa sokabilmek için diğer organik sebeplerin ekarte edilmesi gereklidir.

Yine, özellikle ergenlik öncesi veya menopoz sonrası vaginal kanamalar, mutlaka araştırılması gereken ciddi durumlardır.

Organik kökenli adet düzensizliği nedenleri nelerdir?
Düzensiz vaginal kanamanın hormonal olmayan sebepleri arasında; cinsel organlardaki travmalar (darbeler), rahim veya rahim ağzı iltihapları, rahim myomları, adenomyozis veya rahim iç zarının iyi huylu veya kanser türü hastalıkları sayılabilir.

Düzensiz vaginal kanaması olan kadınlarda yaş önemlidir. 40 yaş öncesi olan düzensiz kanamalar çoğunlukla hormonal nedenlere bağlı iken 40 yaş sonrasında hormon dışı sebeplerle olma ihtimali yüksektir.

Rahim içi araç kullanımı (spiral), doğum kontrol hapları, cilt altı korunma implantları veya aylık-üç aylık doğum kontrol iğneleri kullanımı da düzensiz vaginal kanama yapabilir.

Gebeliğin düşük, dış gebelik, mol gebeliği (üzüm gebeliği) gibi erken dönem komplikasyonları da vajinal kanama şikayeti yapabilir.

Adet düzensizliği jinekolojik olarak nasıl değerlendirilir?
Öncelikle düzensiz adet kanaması yakınması mutlaka bir jinekoloji uzmanı (jinekolog) tarafından değerlendirmelidir. Muayene sırasında kanamaya neden olabilecek faktörler tek tek gözden geçirilir. Vagina, rahim, yumurtalıklar değerlendirilir.

Jinekolojik ultrason ile rahim ve yumurtalıklara ait tümör varlığı araştırılır. Aynı yöntemle rahim iç zarının kalınlığı (endometrial kalınlık) ölçülür.

40 yaş sonrası kanamanın bariz bir sebebi saptanamamışsa rahim iç zarından biopsi yani parça alınarak patolojiye gönderilmesi gerekebilir. Bu şekilde rahim iç zarının yapısı mikroskopik olarak değerlendirilir, rahim kanserleri yönünden araştırılır.

Özellikle ergenlik ve menopoz dönemleri, sık veya uzun aralıklı adet görmelerde hormon testleri de yapılmaktadır.

Adet Düzensizlikleri Tedavisi
Kanamanın sebebi üreme organlarından kaynaklanmakta ise yani hormon düzensizliği değilse, tedavi nedene yönelik olarak yapılır. Örneğin rahimde büyük myom veya kanser varsa hasta ameliyat edilmelidir. Böylelikle rahmin amelyatla alınması sonucunda kişinin şikayeti de son bulacaktır (Histerektomi ameliyatı).

Histerektomi ameliyatları ile ilgili bilgiler için tıklayınız  >>>

Menopoz döneminde görülen her türlü kanama önemlidir ve mutlaka ayrıntılı araştırılmalıdır. Bunun için vajinal ultrason, rahim içinden biyopsi alınarak patolojik inceleme ve gerekirse histeroskopi yapılarak kesin tanı konulmalıdır.

Tüm bu araştırmalar sonucunda kanamaya neden olabilecek bir hastalık saptanmamışsa; adet düzensizliği hormonal dengesizliğe bağlıdır ve bu durumda adet düzenleyici ilaçlarla kanamalar düzene sokulmaya çalışılır.

Tıbbi tedavide doğum kontrol ilaçları, adet düzenleyici hormonal ilaçlar  yanında dengeleyici alternatif tedaviler de uygulanabilir.  

İligili linkler:
Normal Adet Düzeni   >>>
Adet Gecikmeleri   >>>
Sancılı Adet Görme (Dismenore)   >>>