Normal Adet Düzeni

Adet kanaması; rahim iç zarının (endometrium) hormonal değişiklikler sonucunda dökülmesidir. Bu dökülme gebelik olmamışsa gerçekleşmekte ve yaklaşık 28 günde bir kanama şeklinde olmaktadır.

Adet kanamaları kız çocuğunun ergenliğe ulaşması ile başlamaktadır. Bu ilk adete "menarş" denmektedir.

Adetler yumurtlama fonksiyonuna paralel bir şekilde, üreme çağı boyunca gebelik ve emzirme dönemleri dışında her ay düzenli olarak olmakta ve menopozla birlikte sona ermektedir.

Hiçbir zaman unutulmaması gereken ; "adet kanamasının ilk günü adet periyodunun da ilk günü" dür. Buna "son adet tarihi" de denilmektedir.

Normal bir adet periyodu veya adet döngüsü (=bir siklüs) ; bir adetin başlangıcından bir sonraki adet kanamasının başladığı ilk güne kadar olan süreyi içerir ve ortalama teorik olarak 28 gündür. Ancak bu süre kişiden kişiye farklılık gösterip 21 ile 35 gün arası normal olarak kabul edilir.

Adet Periyodunun Dönemleri
Normal bir adet periyodu, yumurtalık oluşumundaki değişikliğe bağlı olarak; "foliküler faz" ve "luteal faz" olmak üzere iki döneme ayrılabilir. Bu iki dönem yumurtlama (ovulasyon) ile birbirinden ayrılır. Bu nedenle bir adet periyodu sırasıyla;

• Foliküler faz
• Ovulasyon (Yumurtlama)
• Luteal faz dönemlerini içerir.

Foliküler faz adet kanamasının ilk günü ile başlar. Bu dönem boyunca salgılanan estrojen hormonu ile rahim iç zarı büyüyerek kalınlaşır. Daha sonra salgılanan estrojen hormonunun belirli bir düzeyi bulması ile yumurtlama gerçekleşir ve bu dönem sona erer.

Foliküler faz denmesinin nedeni bu dönemde yumurta hücresinin yani folikül’ün gelişmesidir. Foliküler fazın ne kadar süreceği kadından kadına değişmekle birlikte yaklaşık olarak 28 günlük bir periyotta 14 gün sürmektedir.

Foliküler fazın başlangıcında adet kanaması devam etmektedir. Adet kanaması ile geçen aydan kalan rahim iç zarı atılırken aynı anda yeni rahim içi zarı yapılanmaktadır.

Adet kanaması bir kadında ortalama olarak 3-7 gün sürmektedir. Adet kanı, kanam çok şiddetli olmadıkça pıhtılaşmaz. Pıhtılaşmanın görülmesi kanamanın çok olduğunun ifadesidir.

Foliküler fazın sonunda kandaki estrojen hormonu belirli bir düzeyin üzerine ulaşır. Bu aşamada beyindeki hipofiz bezinden salgılanan LH hormonu (Luteinizan Hormon) ani bir çıkış yaparak gelişmiş olan yumurtanın çatlayıp atılmasına neden olur (ovulasyon olayı). Atılan yumurta tüpler tarafından tutularak rahim içine gönderilir.

Aşağıdaki resimde yumurtalıkta bir yumurtanın gelişimi, yumurtlama ve yumurtlama sonrası dönemlerde rahim içi dokusunun (endometrium) değişen hormonal uyarılara verdiği cevabı görmektesiniz.

Eğer tüplerdeki bu yumurta bir ilişki sonrası atılan spermle karşılaşırsa "döllenme (fertilizasyon)" meydana gelir. Döllenen cenin yaklaşık 7 günlük bir yolculuk sonrasında bir yandan bölünüp diğer yandan rahim içine iner ve burada yuvalanır, böylelikle bir gebelik başlamış olur.

Gebelik olmazsa yumurtlama sonrasında luteal faz başlar ve bu dönem adet kanamasına kadar sürer. Bu dönemde estrojen hormonu ile birlikte, çatlayan yumurtanın geride bıraktığı madde olan ve "corpus luteum" denen sarı cisimcikten "progesteron" hormonu salgılanmaktadır. Bu hormonun ana görevi atılmış olan yumurta eğer döllenmişse rahim içersine tutunmasını sağlamaktır.

Foliküler faz kadından kadına adet döneminin uzunluğuna bağlı olarak değişmekle birlikte luteal faz genellikle sabit olup yaklaşık 14 gündür. Bu nedenle kadınların yumurtlama tarihi adet periyodunun süresinden 14 gün çıkartılarak kabaca hesaplanabilir.

Eğer döllenme gerçekleşmezse yani gebelik oluşmazsa corpus luteumun fonksiyonunun bitmesiyle, progesteron hormonunun 14 gün sonunda salgılanması durur ve gelişmiş olan rahim iç zarı bir kanama ile dışarı atılır, yani adet kanaması başlar.

İligili linkler:

Adet Düzensizlikleri
Adet Gecikmeleri
Sancılı Adet Görme (Dismenore)