Servikal Yetmezlik

SERVİKAL YETMEZLİK (Cervical Yetmezlik)
Servikal Yetmezlik  (cervical yetmezlik) Nedir?
Rahim ağzı bölgesine latince'de cervix (serviks) denir.  Servikal (Cervical) kelimesi ise "rahim ağzına ait" anlamında kullanılmaktadır.

Rahim ağzının normalden daha geniş bir açıklıkta olmasına "rahim ağzı yetmezliği" veya "servikal yetmezlik" denir.

Servikal yetmezlik (cervical yetmezlik) rahim ağzının sık olarak karşılaşılan bir problemidir. 

Servikal (rahim ağzına bağlı) Yetmezlik Neden Oluşur?
Rahim ağzına bağlı yetmezlikler en sık olarak rahim ağzındaki cerrahi işlemler ve travmalar sonucunda oluşmaktadır.  En sık servikal yetmezlik nedenleri arasında:

• Histeroskopi gibi rahim ağzını genişleten operasyonlar (operatif histeroskopi en sıklıkla submüköz yani rahim içi myomlar ve endometriyal polipler nedenleri ile yapılmaktadır)
• Normal Doğum travmaları: Normal doğumda rahim ağzının yırtılması, forseps veya vakumla yapılan müdahaleli doğumlar, sık olarak yapılan doğumlar,
• Kürtaj (özellikle ileri gebelik haftalarında yapılırsa) servikal yetmezliğe sebep olabilmektedir.

Kimler servikal (rahim ağzına bağlı) yetmezlik açısından risk altındadır?
Yukarıda sayılan obstetrik ve jinekolojik operasyonları geçiren bayanlar servikal yetmezlik ve bu yetmezliğe bağlı olarak gelişen gebelik komplikasyonları açısından risk altında bulunurlar.

Daha önceden erken doğum veya suyun erken gelmesi gibi bir obstetrik (gebeliğe ait) sorunlar yaşayan her kadın, gebe kalmadan önce jinekologlarına başvurarak jinekolojik muayene olup rahim ağzı yetmezliği açısından araştırılmalıdır.

Servikal (rahim ağzına bağlı) yetmezlik nasıl tespit edilir?
Rahim ağzı yetmezliği tanısını koymak bir jinekolog için son derece kolaydır. Gebeliğin ve adet döneminin olmadığı bir dönemde rahim ağzı açıklığının 8 mm altında olması normal, 8 mm ve üstünde olması durumunda ise rahim ağzının yetmezliğinden bahsedilir.

Bunun için rahim ağzına uygulanan 8 mm'lik metalik hegar bujisinin kolay bir şekilde geçmesi ile kesin tanı konulabilmektedir. Bir kaç saniye süren ve hastaların hiç bir ağrı sıkıntısı ile karşılaşmadığı bu jinekolojik muayene oldukça önemli ve tanı koydurucudur.  

Servikal (cervical) yetmezlik ne tür problemler oluşturur?
Rahim ağzı açıklığın normalden fazla olduğu bu durum kadınlarda;

1. Erken doğumlar (prematür doğum, preterm eylem),
2. Tekrarlayan düşüklere (Habituel abortus),
3. Su kesesinin erken açılmasına (EMR, Erken Membran Rüptürü) problemlerine neden olur.

Ayrıca rahim ağzı yetmezliği (servikal yetmezlik) vajinadan mikroorganizmaların yukarıya taşınması ile iç genital enfeksiyonlara yatkınlığı da arttırır. İç genital enfeksiyonlar arasında en sık olarak görülenler endometrit ve salpenjitlerdir.

Servikal (cervical) yetmezlik tedavisi nasıldır?
Servikal yetmezlik tedavisi genellikle gebe kaldıktan sonra yapılır. "Serklaj (cerclage)" isimli bir yöntemle rahim ağzına dikiş atılır ve bu alan büzülerek daraltılır.

Rahim ağzına dikiş konulması (serklaj- cerclage) operasyonları usül olarak Mc Donald veya Shirodkar operasyonları şeklinde yapılmaktadır.

SERVİKAL STENOZ (Cervical darlık)
Servikal stenoz nedir?
Servikal yetmezliğin tersine, nadiren rahim ağzının kapalı olması veya çok dar olması gözlenebilir. Bu duruma "servikal stenoz" adı verilir.

Tıbbi literatürde servikal stenoz, "cervical stenosis" olarak geçmektedir. Halk arasında ise bu durum "rahim darlığı" olarak da geçmektedir.

Servikal stenoz (rahim ağzı darlığı) kimlerde daha sık olarak görülür?
Servikal stenoz (servikal darlık) daha sıklıkla rahim ağzına yapılan girişimler ve enfeksiyonlar sonrasında görülür. Özetlemek gerekirse; 

1. Travmatik kürtajlar
2. Rahim ağzı ameliyatları (konizasyon ameliyatı gibi)
3. Rahim ağzı enfeksiyonları (Chlamidia gibi) servikal stenoza neden olmaktadır.  Rahim ağzı enfeksiyonlarına "servisit (cervicit)" adı verilir.

Rahim ağzında  kanser veya kanser öncüsü hastalıklar sonucunda da nadiren rahim ağzı darlıkları (cervical stenosis) gelişebilir.

Servikal stenoz (rahim ağzı darlığı) ne tür sorunlar yaratabilir?
Rahim ağzı bölgesinin aşırı dar olması, arka bölgede yani rahmin içinde kan toplanmasına neden olabilir. Bu da adetlerin sancılı olması gibi sorunlara neden olabilir .

Servikal stenoz (rahim ağzı darlığı) nasıl tedavi edilebilir?
Cervical stenosis tedavisinde bujilerle (metal çubuklar) rahim ağzı genişletilmektedir.

İlgili linkler:
Servikal faktör'e geçiş  >>>
Rahim ağzı yaraları  >>>