Leep Konizasyon İşlemi (LLETZ)

LEEP KONİZASYON İŞLEMİ (LLETZ)
Özellikle HPV enfeksiyonu taşıyan kadınlarda zaman içinde rahim ağzında normal olmayan hücre değişimleri görülebilir. Bu anormal hücresel değişimler smear testi ile saptanabilmektedir.
Bu bölümde, anormal pap smaer testi sonucu çıkan hastalara hem teşhis hem de tedavi amacıyla uygulanılan bir teknik olan “leep konizasyon işlemi” ile ilgili bilgileri bulabileceksiniz.

Leep, günümüzde rahim ağzının yakılması, dondurulması ve lazerle tahrip etme işlemlerinin yerini almıştır.

LEEP konizasyon nedir?

LEEP, CIN veya SIL gibi rahim ağzının (cervix)  hücresel değişiklikleri ile karakterize kanser öncüsü (cervical prekanseröz) lezyonlarına uygulanan etkili ve modern bir işlemdir.

Dokuyu çıkartma (eksizyon) işleminde ucunda telden bir halka bulunan kalem şeklinde bir alet kullanılmaktadır. Elektrik ile yakarak kesme özelliğine sahip bu alete “loop koter” adı verilir.

LEEP, İngilizce’den “Loop Electrosurgical Excision Procedure” kelimelerinin kısaltılmış halidir. Türkçe’ye “Halka şeklinde elektro cerrahi ile çıkarma işlemi” şeklinde çevirmek mümkündür.

Leep (Letz) işleminde rahim ağzı koni şeklinde yakılarak kesilip çıkartıldığı için işlem “sıcak konizasyon” olarak da bilinmektedir. Rahim ağzı dokusunun ameliyathane şartlarında bistüri ile kesilerek çıkarılması ameliyatı ise “konizasyon” veya “soğuk konizasyon” olarak bilinmektedir.

Konizasyon ameliyatı, leep işlemine göre daha travmatik bir işlem olup ameliyat sonrası iyileşme süreci de daha uzundur.

Rahim ağzında kanserlerin en sık yerleşme bölgesi servikal kanal içindedir ve “transformasyon zonu” veya “skuamo-kolumnar bileşke “olarak geçen geçiş bölgesidir. Leep’de çıkartılan bölge de işte bu transformasyon bölgesidir. Bu nedenle İngiltere ve bazı ülkelerde LEEP yerine LLETZ (Large Loop Excision of the Transformation Zone) kısaltması kullanılmaktadır.

Leep anlamına gelen ve onkolog jinekolog cerrahlar tarafından nadiren kullanılan diğer İngilizce terimler ise LLEC (Large Loop Excision of the Cervix) ve Loop Cone Biopsy (Halka ile koni şeklinde parça alınması) dir.

LEEP konizasyon ne amaçla yapılır?
Smaer testinde (“simir testi” olarak okunur) rahim ağzı dokusunda problem saptanan hastalarda hem kesin tanı koymak hem de tedaviyi sağlamak amaçları ile leep işlemi yapılmaktadır.

Leep (LETZ) işlemi sırasında, elektrikle çalışan bir alet yardımı ile rahim ağzı dokusunda patolojik değişimler gösteren dokular ağrısız ve kolay bir şekilde çıkarılmaktadır.

LEEP konizasyon (LLETZ) nasıl uygulanır?
LEEP işlemi ofis (jinekolog muayenehane) ortamında dahil uygulanabilen hastanede yatmayı gerektirmeyen basit ve ağrısız bir cerrahi işlemdir. Bu müdahale öncesi hastaların ön hazırlık yapmalarına gerek bulunmamaktadır.

Rahim ağzı dokusu (servikal doku) sinirsiz olduğu için leep işlemi genelde muayenehanelerde lokal anestezi ile (uyuşturarak) veya tercihen hastanın kendi isteği doğrultusunda genel anestezi altında (uyutularak) yapılabilmektedir.

Genel anesteziyi tercih eden hastaların müdahaleden en az 8 saat öncesinden itibaren yeme-içmeyi kesmeleri gerekmektedir.

Leep (Lletz) işlemi için hasta öncelikle jinekolojik muayene masasına yatar, daha sonra "spekulm" denilen alet ile vajina açılarak serviks (rahim ağzı) görünür hale getirilir. Kalça altına özel pedler yerleştirilir, bu pedlerin amacı topraklanmayı sağlayarak müdahale sırasında vucuttan elektrik enerjisinin atılmasını kolaylaştırmaktır. 

Daha sonra ucunda akan elektrik sayesinde yakıcı özellik kazanan ince telli bir halka bulunan kalem (“elektrokoter”) yardımı ile rahim ağzı dokusu kesilerek çıkarılır.

Leep işlemi hastalara yatış gerektirmeyen, ayaktan yapılabilen bir işlem olup genelde 3-5 dakikada tamamlanmaktadır.

LEEP konizasyon (LLETZ) avantajları nelerdir?

• Leep günümüzde rahim ağzını yakma, dondurma, lazerle tahrip etme ve cerrahi olarak çıkartma işlemlerinin yerini almıştır.
• Leep işlemi son derece kolay, etkin, güvenilir ve basit bir işlemdir.
• Leep (lletz) ile elektrik akımı kullanılarak kesme hem kolaydır ve çevre dokulara zarar vermez hem de arkada kalan dokulardaki damarlar da yandığı için kanama sorunu genelde olmaz.
• Leep ile keserken yakılma işlemi sırasında çevre dokular tahribat görmez; bu, doku çıkartıldıktan sonra mikroskop altında yapılacak olan patolojik değerlendirme için son derece önemlidir.
• Servikal kanalın başladığı bölgeden itibaren çıkartılması da leep’in bir diğer üstünlüğüdür. Çünkü rahim ağzı kanserleri genellikle bu bölgelerden başlamaktadır.
• Leep işleminin en önemli yararlarından birisi de kanser öncüsü lezyonların aynı anda hem tanısını hem de tedavisini yapabilmesidir.

Leep konizasyon işlemi sırasında ne tür sorunlar ortaya çıkabilir?
Leep işlemi sırasında hastalarda ortaya çıkabilecek en sık problem kanamadır.

Doku çıkartma işlemi sırasında damar açılmasına bağlı olarak kanama meydana gelmesi durumunda kalem (koter) ucundaki tel çıkartılarak yerine ucu topa benzeyen bir aparat takılır ve kanayan yer koterize edilir (yani yakılır).

Kanamanın devam etmesi durumunda kanamayı durdurmak için bazı solüsyonlar kullanılabilir. Nadiren de dikiş atmak gerekebilir.

Leep konizasyon sonrası ne zaman işimin başına dönebilirim?
Lokal anestezi ile yapılan Leep işleminden hemen sonra hastalar kalkıp kendi işleri başlarına dönebilmektedirler.

Eğer işlem genel anestezi altında yapılmışsa hastaların o gün içinde araba kullanmamaları ve o günü evde dinlenerek geçirmeleri önerilir. 

Leep sonrası çıkartılan rahim ağzına ait (servikal doku) materyaller patolojik inceleme için laboratuara gönderilir.

LEEP (LLETZ) için kimler uygundur?
PAP smear sonucunda sonuçlarında CIN veya SIL saptanan kadınlar LEEP için uygun adaylardır.

Anormal smear testi sonuçları ile ilgili bilgiler için  >>

Leep konizasyon sonrası ne tür yakınmalarım olabilir?
Her cerrahi müdahalede olduğu gibi LEEP sonrası da bazı yakınmalarınız olabilir. Ancak görülen olası bu yakınmalar genelde oldukça hafif seyretmektedir. Leep sonrası olabilecek şikayetleriniz arasında en sık görülenleri vajinal akıntı, kanama ve ağrıdır. Bu yakınmaları açmak gerekirse:

İşlem sonrası koyu kahverengi-siyah akıntı, bazen de lekelenme şeklinde kırmızı, hafif kanamanızın olması normaldir. Nadir durumlarda leep işleminden 10-15 gün sonra bile aşırı miktarlarda kanama görülebilir.

Leep sonrası nadir olarak görülen bir diğer yakınma da ağrıdır. Ağrı işlem gününde veya işlemden bir kaç gün sonra hafif hafif veya kramp tarzında devam edebilir.

LEEP sonrası enfeksiyon gelişimi oldukça nadirdir. Bu durumda leep müdahalesi sonrasında gelişen akıntı, aşırı ağrı, kanama ve ateş tabloya eşlik etmektedir.

Leep sonrası hangi durumlarda jinekoloğunuza başvurmalısınız?

• İleri derecede kanama şikayetinizin olması durumunda
• Kasık ağrısı ve vaginal akıntınızın fazla ve uzun sürmesi durumunda
• İşlem sonrası ateş ve kasık ağrısı şikayetlerinizin olması durumunda (enfeksiyon bulgusudur)

LETZ (Leep) sonrası dikkat etmeniz durumlar

• İşlem sonrası jinekoloğunuzun size reçete ettiği ağrı kesici ilaçları ve antibiotikleri kullanmayı ihmal etmeyiniz.
• İşlem sonrası en az bir- bir buçuk ay süreyle cinsel ilişkiden uzak durunuz
• İşlem sonrası en az 20-25 gün süreyle havuz ve denize girmeyiniz
• Vajinal akıntınızın belli bir süre devam etmesi durumunda hijyenik ped kullanınız, ancak enfeksiyon riskini arttıracağından ötürü vajinal tampon kullanmayınız
• 2-3 gün süreyle ağır egzersizden kaçınınız
• Kanama devam ettiği süre içinde banyonuzu ayaktan duş şeklinde yapınız
• Leep sonrası patoloji sonucunuzu takip ediniz
• Jinekoloğunuz ile işlem sonrası izlemleriniz ve smear testleriniz için temasınızı devam ettiriniz

LEEP'in uzun dönemde olumsuz sonuçları var mıdır?
Leep işlemi ile ilgili uzun dönemli sonuçlar bilinmemekle birlikte bu işlemin kısırlık, düşük yapma (abortus) ve erken doğum gibi sorunlara yol açmadığı bildirilmektedir. Leep sonrası kişinin gebe kaldığında sezaryen olma zorunluluğu da bulunmamaktadır.

Bu nedenlerle leep (Letz) işlemi evli olmayan kadınlara da rahatlıkla uygulanabilmektedir.

LETZ (Leep) sonrası kontroller nasıl yapılır?
İlk olarak işlemden birkaç hafta sonra jinekoloğunuz dokunun çıkartıldığı bölgenin iyileşmesini görmek amacı ile sizi kontrole çağırabilir.

Daha sonra ise LEEP yapılmasına neden olan durumun tekrarlamadığını görmek için iki yıl süreyle 3 ayda bir pap smear testinin yapılması önerilmektedir. 

İlgili linkler:
PAP Smear Testi  >>
Kolposkopi  >>
Konizasyon  >>
Anormal pap smear testinde yönetim  >>