Varikosel

Varikosel testislerdeki kanı boşaltan venlerin (toplardamar) genişleyip varisleşmesidir.Toplardamarların iç yüzeyinde kan dolaşımını düzenleyen kapakçıklar işlevlerini yitirmiştir ve kanı boşaltamamaktadır.

Puberte sonrası erkeklerin yaklaşık % 10-20 ‘sinde görülür. Kısırlık (infertilite) şikayeti olan erkeklerin ise yaklaşık %40’ ında varikosel mevcuttur.

Sekonder infertilite şikayeti olan erkeklerde (önceden en az bir çocuğu olan ancak şimdi kısırlık problemi olan) ise bu oran % 80 lerin üzerine çıkmaktadır.

Bazı durumlarda ise, varikosel olmasına rağmen sperm üretimi hiç etkilenmeden tamamen normal olarak devam edebilmektedir.

Varikoselin erkek infertilitesine nasıl yol açtığı kesin olarak bilinmemekle birlikte, bazı teoriler ortaya atılmıştır. Kan dolaşımının normalden farklı olması, bu bölgenin oksijenlenmesini bozar ve ısı artışına sebep olur. Oksijenin azalması ve ısının artması, sperm üretimine zarar vermektedir. Bu nedenle sperm sayısı ve kalitesi varikosel durumunda etkilenmektedir.

Varikosel her iki testiste de görülebilir. Ancak anatomik komşulukları dolayısı ile sol testiste görülme oranı % 85, sağ testiste görülme oranı ise % 15 civarındadır. Bir taraftaki varikosel genellikle diğer testisi de etkilemektedir.

Varikoselde Belirtiler
Varikosel çoğu zaman hiçbir belirti vermez. Ancak bazen aşağıdaki belirtiler görülebilir.

• Testislerde ağrı
• Testislerde küçülme
• Testislerde dolgunluk hissi
• İnfertilite (kısırlık)
• Gözle görülebilen genişlemiş damarlar
• Ele gelen genişlemiş damarlar

Varikoselin neden kısırlığa sebep olduğu konusunda henüz kesin bir bilgi yoktur. Ancak genişleyen damarların testislerde sebep olduğu ısı artışının sperm üretimini olumsuz etkilediği, genişleyen damarlarda biriken kanda anormal konsantrasyonlara ulaşan böbrek üstü bezi ve böbrek ürünlerin sperm oluşumunu olumsuz etkilediği, yine bazı metabolik ürünlerin artması ve oksijenlenmenin azalmasının sperm üretimini olumsuz etkilediği gibi bir takım teoriler mevcuttur.

Varikoselde Tanı Nasıl Konur?
Bazen hastalar testislerinde gördükleri veya ayakta iken ellerine gelen genişlemiş damarlar sebebi ile doktora gelirler. Doktor tarafından yapılacak elle muayene ile genellikle tanı konur. Bazen ultrasonografi gerekebilir.

Bütün varikoselli hastalara 4 günlük cinsel perhizden sonra Spermiyogram (Semen Analizi, Sperm Testi, Meni Testi) yapılıp sperm sayısı, hareketliliği ve şekilleri araştırılmalıdır. Hastaların yaklaşık %70 inde sperm yoğunluğu ve hareketliliği azalmış, şekilleri bozulmuştur. Bu hastalarda yüksek oranda kısırlık görülür.

Varikoselde Tedavi Nasıl Yapılır?
Kısırlık şikayeti olan varikoselli erkeklerde, çok yoğun ağrı şikayeti olanlarda ve testislerinden biri diğerine göre anlamlı küçülme göstermiş varikoselli erkeklerde cerrahi tedavi önerilir.

Cerrahi tedavi de varisli venler bağlanır. Basit bir ameliyattır ve genellikle hastane de yatmayı gerektirmez. Ameliyattan 3 ay sonra sperm üretiminde düzelme görülmeye başlar.

Sperm tetkiki ameliyattan sonraki 3-6. ayda yapılmalıdır. Sperm üretimindeki düzelme ameliyat olan hastaların %70 inde görülür. Ameliyat geçiren hastaların ancak yarısı ilk bir kaç yıl içinde baba olabilmektedirler.

Eğer infertilite için başka neden yoksa varikosel operasyonu sonrası gebelik oranı %40 ile %70 arasındadır.