3 Aylık Gebelikten Korunma İğnesi (Depo-Provera)

Üç Aylık Korunma İğnesi (Depo provera) Nedir?

Depoprovera, üç aylık korunma iğnesi Değişik nedenler ile kendine uygun ve kolay doğum kontrol yöntemi bulamayanlar için etkili ve bir o kadar da kolay olan bir yöntem uzun etkili korunma iğnelerdir. Bunlardan en çok dünyada kullanılanı üç aylık iğne olarak da bilinen "depo-provera" dır.

Üç aylık korunma iğnesi (depo provera) kimler için tercih sebebidir?
Doğum kontrol haplarını sevmeyen veya unutkan olduğu için kullanmayan, spiralin uygun olmadığı veya eşi ilişki esnasında rahatsız olur diye istemeyen kadınlar da depo provera gibi alternatif aile planlaması yöntemlerine yönelim oldukça fazladır.

Üç aylık korunma iğnesi (depo provera) nasıl bir yöntemdir ?
Depo-provera, bir tür saf progesteron olan "150 mg medroksiprogesteron asetat (MPA)" içeren ve tüm dünyada aynı isimde bulunan bir ilaçtır.

Üç aylık korunma iğnesi (depo provera) nasıl gebelikten korunma sağlar?
Deporovera , overlerde (yumurtalıklarda) yumurta hücresi gelişimi ve yumurtlamayı engelleyerek gebeliği önler.

Ayrıca endometrium yapısını ve tüplerin hareket kabiliyetini değiştirerek yumurtlama meydana gelip döllenme olsa bile bu gebelik ürünü rahme yerleşemez. Koruyuculuğu %99 civarındadır.

90 günde bir kas içine (intramusculer yoldan) yapılan enjeksiyon şeklinde uygulanır.

Uzun etkili bir yöntem olduğundan kişi her an gebe kalma stresini yaşamaz. Enjeksiyona son verildiğinde en geç 18 ay içinde gebelik elde edilebilir. Uygulanması direkt kas içine enjeksiyon yapılması şeklinde olup özel bir teknik ya da beceri gerektirmez.

Üç aylık korunma iğnesi (depo provera) yan etkileri nelerdir?
Deporovera'nın yan etkileri biraz fazladır. Depo-provera özellikle kullanımın ilk yılında, ciddi derecede adet düzensizliği yapabilir. Bu düzensizlikler arasında en sık ara kanamalar ve lekelenmeler görülür.

Bazen ise kişi gebeymiş gibi uzun süreli adetten kesilebilir (ilaca bağlı amenore). Tek bir enjeksiyondan sonra 12 ay adet görmeyen vakalar mevcuttur, ya da tam tersi şekilde 3 ay süreyle sürekli kanaması olan hastalar da vardır.

Nadiren görülen sürekli kanama durumunda kanamayı kesmek için dışarıdan hormon verilmesi hatta bazen kürtaj yapılması gerekli olabilir. 35 yaşın altında olan kadınlarda depo-provera kullanımına bağlı hafif kemik erimesi (osteoporos) saptanabilir.

Yan etkileri arasında baş ağrısı, iştah artımına bağlı hafif kilo artışı, anksiyete (içsel sıkıntı), mide ağrısı, karın krampları, baş dönmesi ile cinsel istek (libido) kaybı sayılabilir. Tüplerin hareketini yavaşlattığı için gebelik oluşursa bunun dış gebelik olma olasılığı yüksektir.

Yapılan çalışmalarda ilk kez depo-provera kullanan kadınların %50' sinin yan etkiler nedeni ile kullanımı bıraktığı ve başka bir yöntemi tercih ettiği, buna gerekçe olarak da en çok yakındıkları yan etkinin adetlerdeki düzensizlikler olduğu saptanmıştır.

Üç aylık korunma iğnesi (depo provera) kimlerde uygun değildir?
Gebe olduğundan şüphe duyulan kadınlar depo-provera kullanmamalıdırlar.

Yine özgeçmişinde meme kanseri bulunanlar, felç geçirenler, damar hastalığı olanlar, karaciğer hastalığı bulunanların kullanması önerilmez.

Bunlar yanında, tanı konmamış anormal vajinal kanaması olan kadınlarda da bu kanamanın sebebi açıklığa kavuşturulana kadar enjeksiyonlar ertelenmelidir.

Üç aylık korunma iğnelerine başlamadan önce size uygunluğu konusunda doktorunuza mutlaka danışınız.

Üç aylık korunma iğnesi (depo provera) kimler için uygundur?

Sosyal veya tıbbi nedenlerle doğum kontrol hapı kullanamayanlar,
Emziren anneler,
40 yaş üzerinde ve sigara içen bayanlar,
Sık ve çok adet kanaması görüp kansızlık (anemi) problemi olanlar bu tür korunma iğnesini tercih edebilirler.

Üç aylık korunma iğnesi (depo provera) ne şekilde uygulanır?
Eğer depo-provera'nın sizin için uygun bir yöntem olduğunu düşünüyorsanız ve jinekoloğunuz da bu yöntemi size öneriyorsa bundan sonraki aşama adet döneminin hangi zamanında yapılması gerektiğini öğrenmektir.

İlk kez yapılacak olan depo-provera adet kanamasının ilk 5 günü içinde yapılmalıdır. Eğer doğum sonrası uygulamaya başlanacaksa ve emzirme düşünülmüyorsa doğumdan sonraki ilk 5 gün içinde yapılabilir.

Üç aylık korunma iğnesi (depo provera) anne sütünü etkilemiyor...
Evet. Bu ilacın en iyi taraflarından birisi de emzirme dönemlerinde kullanılabilirliğidir. Emziren annelerde ise doğum takiben 6 hafta sonra ilk enjeksiyon yapılabilir. Daha sonra, etkili bir koruma sağlamak için her 90 günde bir yapılmalıdır.

Bir sonraki uygulama tarihini unutmamak son derece önemlidir. Bunun için uygulamanın tarihini not almayı unutmayın!.

Depo-proveranın sadece başka yöntem kullanamayan kişilere bir alternatif olması, gebelikten korunmada ilk tercih olarak düşünülmemesi önerilmektedir. Aşağıdaki tabloda aylık ve üç aylık korunma iğneleri kıyaslanmıştır.

Aylık iğneler Üç aylık iğneler

İçeriği nedir?	Vücutta doğal olarak bulunana iki kadınlık hormonu (estrojen ve progesteron)	Vücutta doğal olarak bulunan bir kadınlık hormonu (Progesteron)
Ne zaman uygulanır?	Adet kanamasının ilk 5 günü içinde veya gebe olunmadığına emin olunan herhangi bir zamanda	Adet kanamasının ilk 5 günü içinde veya gebe olunmadığına emin olunan herhangi bir zamanda
Ne sıklıkla uygulanır?	Ayda bir	3 ayda bir
Tekrar gebelik ne zaman oluşabilir?	İğneler kesildikten sonra ortalama 2 ay içinde	İğneler kesildikten sonra ortalama 9 ay içinde
Düşük yaptıktan sonra kullanılabilir mi?	Evet. Hemen veya ilk 7 gün içinde	Evet. Hemen veya ilk 7 gün içinde
Doğum sonrası ne zaman kullanılabilir?	Emzirenlerde doğumdan 6 ay sonra, emzirmeyenlerde doğumdan 3-4 hafta sonra	Emzirenlerde doğumdan 6 hafta sonra, emzirmeyenlerde doğumdan hemen sonra
Adet değişikliği	İlk aylarda ara kanamaları olabilir	Ara kanamaları uzun ve lekelenme tarzı olabilir. Kullanım sırasında adetler tamamen kesilebilir

İlgili Linkler:

Aylık korunma iğnesi (mesigyna) >>>
Doğum Kontrol Hapları >>>
Spiral (RİA) kullanımı >>>