Suda Doğum

Doğum fizyolojik bir olaydır. Dünyanın gelişmiş ülkelerinde doğum sırasında anne adayına yardımcı olmak için farklı alternatifler sunulmaktadır. 

Farklı uygulamalardaki ana amaç anne adayının doğum eylemi sırasında kendini daha rahat hissetmesini sağlamaktır.

Alternatif Doğum Yöntemleri:

• Ev doğumları
• Bradley metodu
• Lamaze Yöntemi
• Hipnoz ile doğum
• Maia Stool births
• SUDA DOĞUM

Neden alternatif doğum anlayışına gerek var?

• Doğum ağrısını ve korkusunu en aza indirgemek
• Normal doğuma özendirmek
• Sezaryen oranlarını düşürmek
• Maliyeti düşürerek ülke ekonomisine katkı sağlamak
• Anne adaylarına doğum için seçenekler sunmak

Sezaryen Oranları:
Maternal ve perinatal mortalite ve morbiditeyi en aza indiren, kabul edilebilir sezaryen oranı WHO (Dünya Sağlık Örgütü) tarafından  % 15 olarak belirlenmiştir (1985).

Sezaryen son yüzyılda en sık uygulanan cerrahi prosedür haline gelmiştir.  USA’da sezaryen oranı % 22-23’dür. 

Ülkemizde tam bilinmemekle birlikte sezaryen oranı % 50’lerdedir.  Bu artışta hem gelişen cerrahi ve teknolojik yöntemler nedeniyle operasyonun riskinin azalması rol oynamakta hem de elektif sezaryen kavramının artık çiftler ve doktorlar tarafından yaygın olarak kabul görmesi neden olmaktadır.

Doğumda Ağrı Azaltıcı Yöntemler:

• Suda doğum
• Lamaze metodu (psikoprofilaktik metod)
• Epidural Anestezi
• Spinal anestezi
• Genel anestezi
• Doğum eyleminde sistemik ağrı kesici uygulamaları
• Paraservikal blok
• Lokal anestezi
• Doğum sonrası uygulanan ağrı kesici ilaçlar ve yöntemler

Suda doğumda amaç nedir?

Su altında doğumdaki ana amaç, kişilerin streslerinin azaltılması, doğumda kullanılan ağrı kesici ilaçların azaltılması, doğumun daha hızlı, daha konforlu ve rahat bir şekilde seyretmesi ve perine-vajina kaslarının mümkün olduğunca gevşetilmesidir.

Suda doğum yaptıran hekimler; ılık suyun sakinleştirici ve ağrı giderici etkileri olduğunu ve bu etkinin gebenin kendisini daha rahat hissetmesine ve doğumun daha kolay geçmesine yardımcı olduğunu ileri sürmektedirler. 

 

Tarihçe
Aristotle (MÖ 6.yy), suyun hayatın en önemli prensibi olduğunu ifade etmiştir.  Yine eski Mısır'da seçilmiş bazı bebekler su içinde doğurtulurdu.

Bilimsel kayıtlara geçen ilk su altı doğum ise 1803 yılında Fransa'da yaşayan bir kadının, hekim yardımı olmaksızın bir tesadüf sonucu, doğumu kendi kendine  gerçekleştirmesidir.

1960'lı yıllarda  ilk defa eski Sovyetler Birliği'nde Igor Charkovshy bu konuda deneme çalışmalarına başlamış,  Onu 1978-1985 yılları arasında Fransa'da yaşayan Dr. Michel Odent izlemiş ve su altında pek çok doğumu gerçekleştirmiştir.

Suda doğum uygulamaları daha sonraları bir ara güncellik kazansa da belirli bölgeler dışında yaygınlaşmamıştır.  Günümüzde eski Sovyet Cumhuriyetleri, İngiltere ve Fransa'nın bir kısmı ile Amerika Birleşik Devletlerinde sınırlı sayıda klinik ve hastanelerde uygulanmaktadır.

1994-1996 yılları arasında İngiltere'de gerçekleşen doğumların %0.6'sı suda olmuş ve bu doğumların da %9'u evde ebe yardımı ile gerçekleşmiştir.  Bu doğumlarda bebek ölüm oranı binde 1.2 olup istatistiksel olarak normal doğumdan farklı değildir.

Suda doğum nasıl gerçekleşir?
Tam teşekküllü hastanelerin bazılarında suda doğum için özel olarak hazırlanmış küvetler mevcuttur. İdeal olarak 37 santigrad dercede su içine gebe ve hekimin özel ekipmanlar ile girerek doğumun gerçekleşmesi sağlanmaktadır.

Burada suyun çok sıcak olması durumunda anne adayının kan dolaşımında değişim olabilir ve ani tansiyon düşüklüğü ile plasentaya giden kan akımlarında azalmalar yaşanabilir. Bu da hem anne adayını hem de bebeği risk altına sokabilir. Ayrıca suda uzun süre kalınması durumunda anne adayında terlemeye bağlı sıvı kaybı da görülebilir.

Suda doğumun avantajları nelerdir?
Teorik olarak en büyük avantajı; ılık suyun kasları gevşetmesi,  zihinsel rahatlık sağlaması ve bu sayede plasentaya giden kan akımının artarak daha az ağrılı ve daha kısa bir doğum sürecinin yaşanmasıdır.

Diğeri ise 38 hafta boyunca suda gelişen fetüsün yine sıvı bir ortamda yaşama adım atacağı düşüncesidir.

Suda doğumdaki amaçlar nelerdir?
Amaçlar Doğum Eyleminde ve Doğum sonrasında olarak ikiye ayrılabilir:

A- Doğum Eylemindeki Amaçlar
Hidroterapinin hem hidrotermal (perinede,vajinada ve servikste rahatlama ) ve hem hidrokinetik (suyun meme başını uyarmasına bağlı olarak endojen oksitosin salınımı) etkilerini sağlamada faydası bulunmaktadır.

Aşağıdaki temel kavram dikkate alınarak tıbbi girişim için gereksinimi en aza indirmek amacıyla girişimsel olmayan bir gevşeme ve ağrıyla başa çıkabilme yöntemi sunmaktadır:

• Anne adayının sudaki göreceli ağırlıksızlığı su içindeki bedenin tüm yüzeylerinde eşit basınç yaratarak ( bedenin altındaki yatak şiltesinin sürekli aynı noktada uyguladığı basıncın zıddı olarak) harcanan enerjiyi azaltır ve anneyi destekler.
• Gevşemeyle birlikte anne adayı daha az ağrı hisseder. Daha az ağrı,daha az endişeye neden olur ve bu durum da adrenalin düzeylerini düşürerek endojen oksitosin ve oksijen akışının sürekli olmasını sağlar.
• Kalpten çıkan İnferior vena cava damarına dışarıdan bası olmadığı için rahme giden kan akımı artacak ve rahimdeki kas dokusuna daha fazla oksijen gitmesi daha etkili kasılmalara neden olacaktır.
• Suda hafif vazodilatasyon (damarlarda genişleme) gerçekleşir ; bu durum anne adayının kan basıncını hafif düşürür ve nabzını hafif yükseltir. Sonuçta uterusa ve fetusa giden oksijen miktarı artar.
• Anne adayının doğum eylemi esnasında fetal inişe yardımcı olabilecek bir konum almasını sağlar.  

B- Doğum Sonrası Amaçlar

• Doğum yapan kadına doğum masasına oranla, daha esnek ve daha düşük riskli bir ortamda doğurma seçeneği sunmaktadır.
• Doğum eyleminin normal fizyolojik sürecini hızlandırarak; bu eylemin hastalık gibi görülmesinden çok, bir iyilik durumu olduğunun düşünülmesini sağlamaktadır.
• Anne adayının kendi doğum yapma sürecinin denetimini sağlamasına yardımcı olmaktadır.
• Yenidoğanın yeni bir dünyaya daha yumuşak bir şekilde geçişini sağlamaktadır.

Suda doğum kimler için uygundur?                             

• Öncelikle anne adayı hidroterapi isteğini belirtmiş ve doğumunu yaptıracak kişiye onay vermiş olmalıdır.
• Anne adaylarının tekrar eden, tedavi edilmemiş vajen, idrar yolu ve cilt enfeksiyonları olmamalıdır.
• Anne adayının ve fetusun yaşamsal bulguları normal sınırlar içinde olmalıdır ve sıcak suya girmeden önce bebeğin reaktif bir NST'si olmalıdır.
• Sıcak su içindeyken anne adayının ve fetusun yaşamsal bulguları aralıklı olarak izlenmelidir.

Kimler için uygun değildir?

• Anne adayının ateşinin 38 santigrad değerinden yüksek olması veya anne adayında enfeksiyon şüphesi olması
• Amnionit (plasental zarların enfeksiyonu)
• Fetal distres (rahim içindeki bebeğin sıkıntıya girmesi)
• Fetal kalp atımını dinlemenin uygun olmadığı ve sürekli elektronik fetal kalp atımı izleminin gerektiği her türlü durum.

Yüksek Riskli Gebelikler:   
-  Aşırı vajinal kanama
-  Fekal materyal (koyu mekonyum vb ) tarafından kirletilmiş amniotik sıvı
-  Pozitif  HIV (Aids testi) durumu
-  Malprezentasyon (Bebeğin kanal içine girişindeki farklılıklar)
-  Koyu  partiküllü mekonyum ( Perinede aspirasyonu gerektirebilecek derecede)
-  İlk trimester USG ile doğrulanan gestasyon yaşının 36 haftadan küçük olması
-  Cheshire Tıp Merkezi’nin veya hekimin inisiyatifinde olan herhangi bir diğer durum

Suda doğumun dezavantajları nelerdir?
Gebenin "travay" yani ağrı eylemi sırasında bebeğin NST (Eksternal tokografi) ile kalp atımlarının izlenememesi bir dezavantajdır.

Yine, bebeğin göbek kordonunun kısa olması gibi durumlarda aniden su yüzüne çıkan kordon kopabilir ve bebek kan kaybedebilir.  Bu da kan transfüzyonu gereksinimini arttırabilir.

Sonuç olarak...
Konuyla ilgili yapılan ve normal doğum ile suda doğumu karşılaştıran pek çok araştırmalarda yarar veya zarar etkisi açısından her iki doğum şeklinin birbirine karşı çok üstün avantaj ya da dezavantajları bulunmamakla birlikte, suda doğum özellikle son yıllarda pek çok çift tarafından tercih edilen "alternatif bir doğum yöntemi" haline gelmiştir..

Bu konuda hekim tecrübesi, hastane koşulları ve çiftlerin görüşleri ortak olarak değerlendirilmeli ve karar bu yönde şekillendirilmelidir. 

Bilimsel Yayınlar:
I.  Eberhard et al. Experience of pain and analgesia with water and land births. J. Psychosom. Obstet. Gynecol. 2005.Jun; 26(2). 127-33)
II. Am J Obstet Gynecol. 2004 May;190(5):1211-5. The risks of underwater birth.

Doğum ile İlgili Diğer Linkler:

Normal Doğum   >>>
Müdahaleli Doğum   >>>
Sezaryen   >>>
Epidural Anestezi   >>>
Kordon Kanı Saklaması   >>>
Doğum Çantası   >>>
Doğum ile ilgili komik resimler (eğlence amaçlıdır) >>>