Amniyosentez

Amniyosentez nedir?
Amniyosentez, anne karnından ince ve uzun bir iğne yardımıyla amniyon sıvısının alınması işlemidir. İngilizce'de "amniosynthesis" olarak geçer.

Amniyosentez işlemi genellikle 16-22. gebelik haftaları arasında riskli gebeliklerde yapılır. Tecrübeli ellerle yapıldığında oldukça ağrısız ve bebek için riskleri azdır.

Alınan amniyosentez mayisinde bebeğe ait dökülen canlı hücreler vardır. Bu hücreler: bebeğin idrar kanallarından dökülen hücreler, ağız, yutak, yemek borusu ve mide sıvısından gelen hücreler ile cilt hücrelerini içermektedir.

Amniyosentez işlemi sonrası elde edilen hücreler özel bir kültür ortamında 18-20 gün içinde bekletilerek üretilir. Üretilen hücreler belli bir safhada toplanılarak kromozomları ayrıştırılır ve mikroskop altında görüntülenerek kromozomlar analiz edilir. (Kromozom analizi)

Kromozom analizinde görüntülenen hücreler direkt bebeğe ait olduğu için bebeğin kromozom yayılımını gösterir. Bu şekilde bebeğe ait kromozomlarda olan problemler rahatlıkla görülebilir ve aynı zamanda sex (cinsiyet) kromozomlarının incelenmesiyle bebeğin cinsiyeti de ortaya çıkar. (Ancak yasa gereği ülkemizde amniyosentez sonrası cinsiyet tanımı yapılmamaktadır.)

Aşağıdaki resimde amniyosentez işleminin yapılışını görmektesiniz.

Amniyosentez, amniyosentes, annenin rahminden sıvı alınması işlemidir

Karından bir ince iğneyle ultrason eşliğinde amniyon kesesine girilir.

Amniyosentez işlemi ultrason eşliğinde yapılmaktadır

Yaklaşık 18-20 cc amniyon sıvısı enjektör ile aspire edilerek genetik laboratuara gönderilir.

JİNEKOLOGLAR İÇİN ÖNEMLİ NOT:
Amniyosentez işlemi sonucu alınan sıvı 20 cc lik "beyaz contalı" enjektöre konulmalıdır.
Siyah contalı enjektörlerde bulunan silikon maddesi, alınan sıvı içindeki hücrelerin üremesini engelleyebilir. Bu şekilde alınan sıvılarda testin tekrarı dahi gerekebilir. Bu konuda bilimsel yayınlar mevcuttur. Hastalara maddi manevi çok büyük yük getiren gereksiz test tekrarlarından kaçınmak bu bilgiye önem veriniz.

Amniosentezin Yapılma Endikasyonları
Kimlere amniyosentez yapılır?

Yaşı 35 üzerinde olan anne adayı (üçlü tarama testine bakılmaksızın)
Anne adayının yaşının genç olmasına rağmen (<35) down sendromu açısından derin endişelerinin ve korkularının olması durumunda
Üçlü veya ikili tarama test sonucunun normalin üstünde olması durumunda (Genellikle 270 de bir olasılığın üstü patolojik olarak kabul edilir)
Ailede Down sendromlu birey varlığı
Gebede daha önceden Down sendromu gibi kromozomal bozuklukları taşıyan bebek doğurma öyküsünün olması
Rubella, CMV veya herpes gibi intrauterin (gebelik sırasında ortaya çıkan) infenksiyonlarin tespiti (Amniyosentez sıvısından PCR tekniği ile aktif virüs aranır)
Noral tüp defektlerinde( NTD); Alfa fetoprotein (AFP) ya da asetil kolin esteraz enzim seviyesi için
Hemofili gibi sekse bağlı geçen hastalıkların tespiti için
Eritroblastosis featalis gibi kan hastaliklarinda
Cystunria gibi bir takım enzim eksikliklerinde
Fetal akciğer olgunlaşma tayininde (genelde riskli bir gebeliğin son aylarında, doğum kararını doğru zamanda verebilmek amacıyla yapılır)
Bir takım fetal bozuklukların medikal tedavisinde
Gebeliğinin ilk dönemlerinde "Colchicine" isimli bir ilacı kullananlarda (colchine, özellikle FMF- Familial akdeniz ateşi hastalığında kullanılır).
Kan uyuşmazlığındaki tablonun şiddetinin tayininde (artık tarihi bir değeri vardır) kullanılmaktadır.

İskelet hastalıkları veya kalp hastalıklarının tespitinde amniyosentezin önemi bulunmamaktadır. Bu tür problemlerde yapılan 2. düzey ultrasonlar önemli yer tutar.

Amniosentezin Riskleri Nelerdir?
% 0.5 oranında (200 de bir olasılıkla) bebeğin kaybedilme riski vardır. Ancak unutulmamalıdır ki; tüm cerrahi girişimler gibi bu riskler tecrübeli ellerde en aza indirilebilir.

Fetusun amniosentez ignesinden zarar görmesi
Fetusun enfeksiyon kapması veya iğneden hasar görmesi
Placentanın infenksiyon kapması (Plasentit)
Düşük (abort)
Erken doğum
Membran rüptürü (Suyun gelmesi)
Amniosentez sırasında sıvı kaçağı 1-2 gün sürebilir.
Kan uyuşmazlığında izoimmunizasyon artabilir. Bu yüzden eğer eşler arasında bir kan uyuşmazlığı da varsa amniosentez sonrasında ilk 72 saat içinde kan uyuşmazlığı iğnesi (Anti D İmmunglobulin) yapılmalıdır.

Amniosentez bebeğe ait her türlü sorunu gösterir mi?
Hayır. Bebek ile ilgili yalnızca kromozomal sorunlar amniosentez sonrasında saptanabilmektedir.

Örneğin bebekteki kalp veya kemik yapısı ile ilgili problemler amniyosentez sonrası yapılan kromozomal analizde görülmeyecektir. O yüzden düzenli ultrason takiplerinin önemi büyüktür.

Bebekte en sık görülen kromozomal anomaliler arasında ise "Down Sendromu" bulunmaktadır.

Amniyosentez en sık olarak bebekte down sendromu olup olmadığını kesin olarak anlamak amacıyla yapılmaktadır. Çünkü down sendromu olan bir bebek ultrason altında tamamen normal görülebilmektedir.

Gebelik İzlemi ve Laboratuar Testleri >>>

Gebelikte Diğer Tarama ve Teşhis Testleri:

İkili Tarama Testi >>>
Ense Kalınlığı  (NT, nuchal translucency) >>>
Üçlü Tarama Testi   >>>
NST (Non Stres Test)   >>>
Doppler USG (Kan akımı)  >>>